ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ: «ΓΙΑΝΝΗΔΕΣ»

 

Γιάννης, 

«τὸ ὄνομα εἶναι ἀπὸ τὰ τρυφερώτερα ἐπὶ τῆς γῆς».

  

Ζαχαρίας Παπαντωνίου
(Καρεπνήσι 1877 -Ἀθήνα 1940)

Στὶς 7 Ἰανουαρίου 1902, ὁ Ζαχαρίας Παπαντωνίου, μὲ ἀφορμὴ τὴν ἡμέρα ποὺ τιμᾶται ἡ μνήμη τῆς Σύναξης τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Βαπιστοῦ, μὲ τὸ χρονογράφημά του «Οἱ Γιάννηδες», σχολιάζει τὴν ὀνοματολογικὴ παρουσία στὴν κοινωνία τοῦ ὀνόματος ἀλλὰ καὶ τὴν πασίγνωστη παροιμιακὴ ἔκφραση: «Σαρανταπέντε Γιάννηδες ...» πού, βέβαια, κάθε ἄλλο παρὰ ἀνταποκρίνεται στὴν παραγματικότητα. Μὲ τοὺς Γιάννηδες, μάλιστα, νὰ ἀπαντοῦν χαριτολογικά:

— «Ὅλος ὁ κόσμος κι ὁ ντουνιὰς δὲν ἔχει ἄλλη τόση».

Παρὰ ταῦτα ἀναφέρει τὴν ὕπαρξη, τότε, στὸν Πύργο τῆς Ἠλείας συλλόγου μὲ τὴν ἐπωνυμία «Οἱ Γιάννηδες» ὁ ὁποῖος σκοπὸ ἔχει:

«νὰ διαψεύσει τὰ λεγόμενα περὶ τῶν 45».

Τὸ χρονογράφημα δημοσιεύεται στὴν ἐφημερίδα Σκρὶπ τῶν Ἀθηνῶν, στὴ στήλη «Σκέψεις Ρωμηοῦ», τὴν ὁποία διατηροῦσε τότε στὴν ἐφημερίδα ὁ Παπαντωνίου, τὸ ὑπογράφει δὲ μὲ τὸ δημοσιογραφικό του ψευδώνυμο «Ὁ ἄλλος».

ΚΕΙΜΕΝΟ

«ΣΚΕΨΕΙΣ ΡΩΜΗΟΥ

Οἱ Γιάννηδες

Σήμερον ἑορτάζουν οἱ Γιάννηδες. Ἀναμφιβόλως τὸ ὄνομα εἶναι ἀπὸ τὰ τρυφερώτερα ἐπὶ τῆς γῆς.

Ὁ Γιάννης τυγχάνει νὰ εἶναι πάντοτε ἓν συμπαθὲς ὑποκείμενον, κἄπως ἀδύνατον, τὸ ὁποῖον θωπεύουν οἱ ἄλλοι.Τοὐλάχιστον αἱ παραδόσεις ἔχουν δώσει εἰς τὸ ὄνομα αὐτοῦ μίαν σημασίαν συμπαθείας, ἀδυναμίας,χαϊδευτικότητος, ἂν ἐπιτρέπεται ἡ λέξις.

— Τί κάνεις Γιάγκο!

Αὐτὴ ἡ φράσις ὅταν ἀκούεται εἰς τὸν δρόμον εἶναι πάντοτε γλυκεῖα. Ἂν ἀπευθύνεται πρὸς κανένα Δημήτριο ἢ Γιώργην χάνει πολλὴν ζάχαριν. Καὶ ἡ στατιστικὴ τὴν ὁποίαν ἄλλωστε καταρτίζω αὐτὴν τὴν στιγμὴν εἰς τὴν μνήμην μου μὲ πείθει ὅτι τὰ ἐννέα δέκατα τῶν Γιάγκων,τοὺς ὁποίους γνωρίζω, εἶναι ἀπὸ τοὺς συμπαθεῖς ἐκείνους ἀνθρώπους,τοὺς ὁποίους μόλις συνατήσῃς σοῦ ἔρχεται νὰ τοὺς θωπεύσεις ὀλίγον εἰς τὸν λαιμόν.

Τώρα, πῶς ἐγεννήθη ἡ παράδοσις ἐκείνη περὶ τῶν 45 Γιάννηδων καὶ τοῦ κοκκόρου ‒ἐνθυμεῖσθε μάλιστα καὶ τὴν σχετικὴν λιθογραφίαν τὴν πωλουμένην εἰς τὰς ὁδοὺς‒ αὐτὸ δὲν τὸ γνωρίζω. Τὸ βέβαιον εἶναι ὅτι τὸ λαϊκὸν αὐτὸ ἀπόφθεγμα,δὲν εὐχαριστεῖ πολὺ τοὺς Γιάνννηδες. Ἀπόδειξις δὲ ὅτι δὲν τοὺς εὐχαριστεῖ εἶναι καὶ ἡ σύστασις τοῦ «Συλλόγου τῶν Γιάννηδων» εἰς τὸν Πύργον ἔχοντος βέβαια σκοπὸν νὰ διαψεύσει τὰ λεγόμενα περὶ τῶν 45.

Ὁ ἄλλος»

                                                             Κωνσταντῖνος Σπ.Τσιώλης