Ἑλληνομουσεῖον (τό). Ὀνομασία διδομένη πολλαχοῦ, ἐπὶ Τουρκοκρατίας, εἰς τὰ σχολεῖα ἀνωτέρων πως σπουδῶν. Περί «κοινῶν ἑλληνομουσείων ἐπ᾿ ὠφελείᾳ τοῦ γένους κοινῇ» γίνεται λόγος καὶ ἐν σιγιλλίῳ τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχου Γρηγορίου Ε', ἐκδοθέντι κατ᾿ Αὔγουστον τοῦ 1819.


Σ᾿ αὐτὸν τὸν διαδικτυακὸ χῶρο, ποὺ ἀπευθύνεται στοὺς φίλους τῆς χώρας τῶν Ἀγράφων, φιλοξενοῦνται κείμενα, ἄρθρα, μελέτες, ἀνακοινώσεις, βιβλία εἰκόνες, ταινίες ποὺ ἀφοροῦν ἢ παραπέμπουν στὴν ἱστορία, τὸν πολιτισμό, τὶς παραδόσεις, τὸ φυσικὸ περιβάλλον τοῦ ἱστορικοῦ χώρου τῶν Ἀγράφων, ὅπως αὐτὸς ἦταν γνωστὸς στὴν ὕστερη βυζαντινὴ ἀλλὰ καὶ μεταβυζαντινὴ ἐποχή. Σκοπὸς τῆς δημιουργίας του εἶναι νὰ γίνουν γνωστὰ καὶ νὰ ἀναδειχθοῦν, κατὰ τὰς δυνάμεις ἡμῶν, ὅλα ἐκεῖνα τά ‒ἀνὰ τοὺς αἰῶνες‒ ἰδιαίτερα χαρακτηριστικὰ γνωρίσματα τοῦ τόπου μας καὶ τῶν ἀνθρώπων του.

Πέμπτη 16 Ιουνίου 2022

ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΓΟΡΔΙΟΥ ΣΤΑ "ΧΡΟΝΙΚΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ" ΤΩΝ ΓΡΕΒΕΝΩΝ

 Στὸ φιλόξενο, φιλαγραφιώτικο - πιὸ φιλόξενο καὶ πιὸ φιλαγραφιώτικο δὲνγίνεται- ἑβδομαδιαῖο ἔντυπο Χρονικὰ Δυτικῆς Μακεδονίας τῶν Γρεβενῶν (φ. 972, σ. 13) δημοσιεύεται ἄρθρο γιὰ τὸν Ἀναστάσιο Γόρδιο μαζὶ μὲ τὸ τετρασέλιδο δελτάριο ποὺ φιλοτεχνήθηκε γιὰ τὴν ἐφετινὴ μνήμη τοῦ Γορδίου (7 Ἰουν. 2022). Πολλὲς εὐγνώμονες εὐχαριστίες


ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΓΟΡΔΙΟΥ ΤΟΥ ΕΞ ΑΓΡΑΦΩΝ

Στὶς 7 Ἰουνίου τιμᾶται, κάθε χρόνο, στὴ γενέτειρά του, τὰ Μεγ. Βραγγιανὰ τῶν Ἀγράφων, ἀλλὰ καὶ ἀλλοῦ ἡ μνήμη του λογίου-ἱερομονάχου Ἀναστασίου τοῦ Γορδίου (1654- † 7 Ἰουν. 1729) . Ὑπῆρξε πολυγραφότατος καὶ μὲ μεγάλη ἀπήχηση στὸν κλῆρο καὶ τὸν λαὸ τὴν περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας. Μεταξὺ τῶν ἔργων του περιλαμβάνεται ἡ «Ἀκολουθία τοῦ ἁγίου Ἀχιλλίου Λαρίσης» (1683), προστάτου ἁγίου τῆς πόλεως τῶν Γρεβενῶν. Ἀκόμη, ὁ Χαρίτων Καρανάσιος, ὁ δυτικομακεδόνας (ἐκ Κοζάνης ὁρμώμενος)  διευθυντὴς ἐρευνῶν τοῦ Κέντρου Ἐρεύνης τοῦ Μεσαιωνικοῦ καὶ Νέου Ἑλληνισμοῦ τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν, ἐπιμελήθηκε τὴν κριτικὴ-σχολιασμένη ἔκδοση (2011) τῆς Ἀλληλογραφίας τοῦ Γορδίου, ἐργαζόμενος ἐπὶ μία δεκαετία μὲ ἀρχεῖα, κώδικες καὶ δημοσιεύματα ποὺ ἀφοροῦν τὶς ἐπιστολές, τὸ ἔργο καὶ τὴ δράση τοῦ ταπεινοῦ ἀγραφιώτη ἱερομονάχου. Ἐπίσης, στὴ Δημοτικὴ Βιβλιοθήκη τῆς Κοζάνης σώζεται τὸ αὐτόγραφο ἔργο (ἔτ. 1675) τοῦ Γορδίου, Σχόλια τοῦ Θεόφιλου Κορυδαλέα στὴ Λογικὴ τοῦ Ἀριστοτέλη, ἀπὸ μαθήματα τοῦ διδασκάλου του Εὐγενίου Γιαννούλη τοῦ Αἰτωλοῦ. Τὸ ἔργο τὸ ὑπογράφει μὲ τὸ κοσμικό του ὄνομα,  Ἀλέξιος.

Κ. Σπ. Τ.

Δευτέρα 13 Ιουνίου 2022

ΜΕΓΑΛΑ ΒΡΑΓΓΙΑΝΑ ΤΩΝ ΑΓΡΑΦΩΝ. Ι. Ν. ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ. TΡITH, 7 IOYNIOY 2022. ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗ Σ ΤΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΓΟΡΔΙΟΥ.

 

Μὲ τὴν παρουσία πλήθους πιστῶν ἀπὸ τὰ Ἄγραφα ἀλλὰ καὶ τὴν εὐρύτερη περιοχή  ἀκόμη καὶ ἐξ Ἀθηνῶν  τιμήθηκε καὶ ἐφέτος στὶς 7 Ἰουνίου, ὅπως καὶ κάθε χρόνο, στὴ γενέτειρά του τὰ Μεγ. Βραγγιανὰ τῶν Ἀγράφων ‒ἀλλὰ καὶ ἀλλοῦ‒ ἡ μνήμη τοῦ λογίου-ἱερομονάχου Ἀναστασίου τοῦ Γορδίου (Μεγ. Βραγγιανὰ 1654- † 7 Ἰουν. 1729).



Τὴν προηγουμένη, στὸν ἱστορικὸ ἱερὸ ναὸ τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς, καθολικὸ τῆς πάλαι ποτὲ ὁμωνύμου μονῆς, τελέστηκε ἑσπερινὸς μετ’ ἀρτοκλασίας μὲ λειτουργὸ τὸν π. Κωνσταντῖνο Κουτσουπιά καὶ ἱεροψάλτη τὸν Περικλῆ Ἀντωνίου. Τὴν ἑπομένη τὸ πρωΐ, 7 Ἰουνίου 2022, τελέστηκε Ὄρθρος καὶ Θεία Λειτουργία μετ’ ἀρτοκλασίας ἀπὸ τὸν ἴδιο ἱερέα καὶ ἱεροψάλτες τούς: Περικλῆ Ἀντωνίου, Θεοφάνη Θεοδώρου καὶ Γεώργιο Μαντζιάρα. Τὴν φροντίδα καὶ τὴν ἐπιμέλεια ὅλων εἶχε ὁ δραστήριος, ἐπιμελὴς κατὰ πάντα πρόθυμος ἐπίτροπος τῆς Ἐνορίας, Ἀριστείδης Θωμᾶ Τσιώλης.


Στοὺς προσκυνητὲς τῆς μνήμης τοῦ ὁσιακῆς βιοτῆς λογίου ἱερομονάχου προσφέρθηκαν, ἐκ μέρους τῆς ἐνορίας τοῦ Ἁγίου Γεωργίου Μεγ. Βραγγιανῶν γλυκίσματα, ἀναψυκτικὰ καὶ καφὲς καὶ ἐκ μέρους τοῦ συλλόγου «Ἀναστάσιος  Γόρδιος» ἐπίσης γλυκίσματα ἀλλὰ καὶ ἀναμνηστικὸ τετρασέλιδο δελτάριο μὲ περιεχόμενο σχετικὸ μὲ τὸ ἔργο καὶ τὴ δράση τοῦ Γορδίου.


Ἀκολουθίες στὴν μνήμη τοῦ Ἀναστασίου Γορδίου τελέστηκαν ἐπίσης στὴν Ἀθήνα, στὸν ἱερὸ ναὸ τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων στὴν Πλάκα, τὸ γνωστὸ καὶ ὡς μετόχιον τοῦ Παναγίου Τάφου, ὅπου παρευρέθη καὶ ὁ Γεώργιος Μπετχαβᾶς πρόεδρος τοῦ συλλόγου «Ἀναστάσιος Γόρδιος», ἀλλὰ καὶ στὸν ἱερὸ ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας στὸ Ἴλιον Ἀττικῆς μὲ πρωτοβουλία τοῦ ἀγραφιώτη (ἀπὸ τὸ Μοναστηράκι τῶν Ἀγράφων) ἐφημερίου τοῦ ναοῦ π. Παναγιώτη Κολοκώτσιου.

Ὁ Ἀναστάσιος Γόρδιος κατὰ κόσμον Ἀλέξιος Παπαλέκας ἦταν ‘‘ἀνακάλυψη’’ τοῦ Εὐγενίου Γιαννούλη (1597-1682), ὁ ὁποῖος ὡς διδάσκαλός του ἀντελήφθη τὰ πνευματικὰ καὶ ψυχικὰ χαρίσματα τοῦ μαθητῆ του. Ἦταν ὁ ἐπιφανέστερος ἀπὸ τοὺς μαθητὲς τοῦ Εὐγενίου καὶ ‒ὡς εὐγνώμων μαθητής‒ βιογράφησε τὸν διδάσκαλό του. Ὑπῆρξε πολυγραφότατος καὶ μὲ μεγάλη ἀπήχηση στὸν κλῆρο καὶ τὸν λαὸ τὴν περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας. Ἔζησε βίον ὁσιακὸν καὶ ἐκοιμήθη στὴν γενέτειρά του στὶς 7 Ἰουνίου 1929.


Τὸ τετρασέλιδο δελτάριο, στὸ ὁποῖο  εἰκονογραφεῖται ὁ Ἀναστάσιος Γόρδιος διὰ χειρὸς Μαρίας Παναγοπούλου, φιλοτεχνήθηκε μὲ πρωτοβουλία τοῦ συλλόγου «Ἀναστάσιος Γόρδιος». Ἀκόμη, περιλαμβάνει σύντομο βίο τοῦ Γορδίου ἀλλὰ καὶ ἕνα αὐτόγραφό του. Τέλος, καταχωροῦνται καὶ δύο τροπάρια ἀπὸ Ἀκολουθία τοῦ Ἀναστασίου Γορδίου συντεθεῖσα (2016) ὑπὸ Χρήστου Κονταξῆ († 3.9.2018).

Μετόχιον Παναγίου Τάφου.
Πλάκα, Ἀθήνα

Ἡ σύνθεση, ἡ ἐπιμέλεια καὶ ἡ δαπάνη ἔκδοσης καὶ κυκλοφορίας τοῦ 4σέλιδου ἐντύπου ἔγινε ἀπὸ τὴν οἰκογένεια τοῦ Ἀριστείδου Σπ. Τσιώλη († 2.7.2021), εἰς μνήμην αἰώνιον αὐτοῦ.


Κ.  Σπ. Τσιώλης

Σάββατο 4 Ιουνίου 2022

TΡITH, 7 IOYNIOY 2022. ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΓΟΡΔΙΟΥ ΤΟΥ ΕΞ ΑΓΡΑΦΩΝ

 

Στὶς 7 Ἰουνίου τιμᾶται, κάθε χρόνο, στὴ γενέτειρά του, τὰ Μεγ. Βραγγιανὰ τῶν Ἀγράφων, ‒ἀλλὰ καὶ ἀλλοῦ‒ ἡ μνήμη του λογίου-ἱερομονάχου Ἀναστασίου τοῦ Γορδίου (1654- † 7 Ἰουν. 1729). Ὁ κατὰ κόσμον Ἀλέξιος Παπαλέκας ἦταν ‘‘ἀνακάλυψη’’ τοῦ Εὐγενίου Γιαννούλη (1597-1682), ὁ ὁποῖος ὡς διδάσκαλός του ἀντελήφθη τὰ πνευματικὰ καὶ ψυχικὰ χαρίσματα τοῦ μαθητῆ του. Ἦταν ὁ ἐπιφανέστερος ἀπὸ τοὺς μαθητὲς τοῦ Εὐγενίου καὶ ‒ὡς εὐγνώμων μαθητής‒ βιογράφησε τὸν διδάσκαλό του. Ὑπῆρξε πολυγραφότατος καὶ μὲ μεγάλη ἀπήχηση στὸν κλῆρο καὶ τὸν λαὸ τὴν περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας. Ἔζησε βίον ὁσιακὸν καὶ ἐκοιμήθη στὴν γενέτειρά του στὶς 7 Ἰουνίου 1729. 


Μὲ πρωτοβουλία τοῦ συλλόγου «Ἀναστάσιος Γόρδιος» φιλοτεχνήθηκε τετρασέλιδο δελτάριο, ὅπου εἰκονογραφεῖται ὁ Ἀναστάσιος Γόρδιος διὰ χειρὸς Μαρίας Παναγοπούλου. Ἀκόμη, περιλαμβάνεται σύντομος βίος τοῦ Γορδίου ἀλλὰ καὶ ἕνα αὐτόγραφό του. Τέλος καταχωροῦνται καὶ δύο τροπάρια ἀπὸ Ἀκολουθία τοῦ Ἀναστασίου Γορδίου συντεθεῖσα (2016) ὑπὸ Χρήστου Κονταξῆ († 3.9.2018).

Ἡ σύνθεση, ἡ ἐπιμέλεια καὶ ἡ δαπάνη ἔκδοσης καὶ κυκλοφορίας τοῦ 4σέλιδου ἐντύπου ἔγινε ἀπὸ τὴν οἰκογένεια τοῦ Ἀριστείδου Σπ. Τσιώλη († 2.7.2021), εἰς μνήμην αἰώνιον αὐτοῦ.


Στὰ Μεγάλα Βραγγιανὰ τῶν Ἀγράφων ἡ ἀκολουθία στὴ μνήμη τοῦ Ἀναστασίου Γορδίου θὰ πραγματοποιηθεῖ τὴν Τρίτη 7 Ἰουνίου 2022, 7:00 -9:00 π. μ., στὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς.

Ἐφέτος, ἡ μνήμη τοῦ Ἀναστασίου Γορδίου θὰ τιμηθεῖ καὶ στὴν Ἀθήνα, μὲ Ἱερὰ Ἀκολουθία, τὴν Τρίτη 7 Ἰουνίου (5:30-7:30 π.μ.) στὸν ἱερὸ ναὸ τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων-Μετόχιον Παναγίου Τάφου, Ἐρεχθέως 18, Πλάκα, Ἀθήνα.