Ἑλληνομουσεῖον (τό). Ὀνομασία διδομένη πολλαχοῦ, ἐπὶ Τουρκοκρατίας, εἰς τὰ σχολεῖα ἀνωτέρων πως σπουδῶν. Περί «κοινῶν ἑλληνομουσείων ἐπ᾿ ὠφελείᾳ τοῦ γένους κοινῇ» γίνεται λόγος καὶ ἐν σιγιλλίῳ τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχου Γρηγορίου Ε', ἐκδοθέντι κατ᾿ Αὔγουστον τοῦ 1819.


Σ᾿ αὐτὸν τὸν διαδικτυακὸ χῶρο, ποὺ ἀπευθύνεται στοὺς φίλους τῆς χώρας τῶν Ἀγράφων, φιλοξενοῦνται κείμενα, ἄρθρα, μελέτες, ἀνακοινώσεις, βιβλία εἰκόνες, ταινίες ποὺ ἀφοροῦν ἢ παραπέμπουν στὴν ἱστορία, τὸν πολιτισμό, τὶς παραδόσεις, τὸ φυσικὸ περιβάλλον τοῦ ἱστορικοῦ χώρου τῶν Ἀγράφων, ὅπως αὐτὸς ἦταν γνωστὸς στὴν ὕστερη βυζαντινὴ ἀλλὰ καὶ μεταβυζαντινὴ ἐποχή. Σκοπὸς τῆς δημιουργίας του εἶναι νὰ γίνουν γνωστὰ καὶ νὰ ἀναδειχθοῦν, κατὰ τὰς δυνάμεις ἡμῶν, ὅλα ἐκεῖνα τά ‒ἀνὰ τοὺς αἰῶνες‒ ἰδιαίτερα χαρακτηριστικὰ γνωρίσματα τοῦ τόπου μας καὶ τῶν ἀνθρώπων του.

Τρίτη 24 Φεβρουαρίου 2015

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΑΛΙΟΥΡΑΣ, ΜΟΝΗ ΜΥΡΤΙΑΣ ΤΡΙΧΩΝΙΔΟΣ



Ἀθανάσιος Παλιούρας, μονὴ Μυρτιᾶς Τριχωνίδος, 6 Ὀκτωβρίου 2013, μονὴ Μυρτιᾶς στὴ διαδρομὴ τῆς Ἱστορίας



Στὶς 6 Ὀκτωβρίου 2013, στὰ πλαίσια τῆς διημερίδας: «Ἡ πνευματικὴ ἀφύπνιση τῆς Ῥωμιοσύνης στὴν Αἰτωλία, Ἀκαρνανία καὶ Εὐρυτανία τὴ μεταβυζαντινὴ ἐποχή: Ἱερὲς Μονές ‒ Ἅγιοι ‒ Λόγιοι ‒ Μεγάλοι Δάσκαλοι τοῦ Γένους. Σχολεῖα ‒ Πολιτισμός», ποὺ ὀργάνωσε καὶ πραγματοποίησε, ὁ Λαογραφικός – Πολιτιστικὸς Σύλλογος Ἱεράς Πόλεως Μεσολογγίου καὶ τὸ Εὐρωπαϊκὸ Κέντρο Εὐρυτανικῶν Σπουδῶν & Ἐρευνῶν, στὴν ἱ. Μονὴ Εἰσοδίων της Θεοτόκου Μυρτιᾶς Τριχωνίδος, μετὰ τὴν Ἀρχιερατικὴ Θεία Λειτουργία χοροστατοῦντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Αἰτωλίας καὶ Ἀκαρνανίας κ. Κοσμᾶ, σύμφωνα μὲ τὸ πρόγραμμα,ἀείμνηστος  Καθηγητὴς Βυζαντινῆς Ἀρχαιολογίας τοῦ Πανεπιστημίου Ἰωαννίνων Ἀθανάσιος Παλιούρας, εἶχε ξεναγήσει τοὺς συνέδρους στοὺς χώρους τῆς Μονῆς καὶ ὁλοκλήρωσε τὴν ξενάγηση, ἐντὸς τοῦ κατάγραφου Καθολικοῦ, μὲ μία ἐξαιρετικὰ ἐνδιαφέρουσα ὁμιλία του μὲ τὸ ἱστορικὸ τοῦ Μοναστηριοῦ ἀπὸ τῆς ἱδρύσεώς του μέχρι τὶς μέρες μας: τὴν ἱστορική, ἀρχιτεκτονική, ἁγιογραφικὴ καὶ πνευματική του διαδρομή του στὰ 1.000 περίπου χρόνια τῆς παρουσίας του στὸν χῶρο τῆς Τριχωνίδος. Θυμίζουμε πὼς καὶ ὁ Εὐγένιος Γιαννούλης καὶ ὁ Ἀναστάσιος Γόρδιος διατηροῦσαν σχέσεις μὲ τὴ μονὴ Μυρτιᾶς, τοὺς ἡγουμένους καὶ τοὺς μοναχούς της. Ὁ Εὐγένιος, τὸ 1659, φέρεται ὡς ἀφιερωτὴς εἰκόνας τῆς Παναγίας στὴ Μονὴ καὶ ὁ Γόρδιος διατηρεῖ πολὺ στενὲς πνευματικὲς σχέσεις μὲ τὸν δραστήριο, γιὰ πολλὰ χρόνια ἡγούμενό της (1712-περ. 1747) Γεννάδιο, ὁ ὁποῖος μάλιστα ἐπισκέφθηκε τὸν τόπο μας, τὰ Μεγ. Βραγγιανά, δύο φορές, τὸ καλοκαίρι τοῦ 1719.Αὐτὴν τὴν ἱστορικὴ ὁμιλία τοῦ κεκοιμημένου πλέον Ἀθανασίου Παλιούρα  εἴχαμε καταγράψει, καὶ τὴν παρουσιάζουμε ἐδῶ, στὸ ἱστολόγιο μας ellinomouseionagrafon.blogspot.com, μοναδικὸ τεκμήριο τῆς ἀγάπης καὶ τοῦ ἀνύστακτου ἐνδιαφέροντος του γιὰ τὸ ἱστορικὸ αὐτὸ μοναστήρι στὸ πέρασμα τῶν αἰώνων λειτουργίας του καὶ προσφορᾶς του στὴν περιοχή, τὸν ἑλληνισμὸ καὶ τὴν ὀρθοδοξία. Ταυτόχρονα, γιὰ μᾶς, ἡ κατάθεση αὐτῆς τῆς μαρτυρίας, εἶναι καὶ μία μικρὴ συμβολὴ στὴ μνήμη τοῦ ἀοιδίμου Καθηγητή, ὁ ὁποῖος ἀγαποῦσε τὸν τόπο μας καὶ τὴν προσφορά του στὰ Γράμματα: μὲ τὸ «Ἑλληνομουσεῖον Ἀγράφων» καὶ τοὺς λογίους διδασκάλους, Εὐγένιο Γιαννούλη τὸν Αἰτωλὸ καὶ Ἀναστάσιο Γόρδιο.


(Μπορεῖτε νὰ δεῖτε τὸ βίντεο σὲ αὐτὸν τὸν σύνδεσμο: https://www.youtube.com/watch?v=HIOtmVl_kV8)

Τρίτη 17 Φεβρουαρίου 2015

Η ΣΤΡΑΤΑ ΤΩΝ ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΑΙΩΝ ΑΓΡΑΦΙΩΤΩΝ τοῦ Παναγιώτη Δ. Ντάσιου

Η ΣΤΡΑΤΑ ΤΩΝ ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΑΙΩΝ ΑΓΡΑΦΙΩΤΩΝ
Αλίαρτος Βοιωτίας
13 Φεβρουαρίου 2015
Ντάσιου Δ. Παναγιώτη

Το θέμα της παρουσίασής μου η στράτα των Σαρακατσαναίων Αγραφιωτών (Αλίαρτος Βοιωτίας – Νιάλα  Αγράφων Ευρυτανίας), αποτέλεσε το κύριο μέρος της διδακτορικής μου διατριβής, που εκπόνησα και υποστήριξα στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, το 2010.
Ξεκινώντας,  θα ήθελα να αναφέρω κάποια στοιχεία, όπως:  Η εργασία μου εστιάζει, παρακολουθεί και καταγράφει κύρια τις τρεις Σαρακατσαναίϊκες οικογένειες των: Παναγιώτη Καλαμπαλίκη, Παναγιώτη Ντάσιου και Αριστείδη Μιχόπουλου, το  2007.  Οι συγκεκριμένες οικογένειες διαχειμάζουν στον κάμπο της Κωπαϊδας και με φορτηγά αυτοκίνητα, ανεβάζουν τα κοπάδια τους για ξεκαλοκαιριό, στα θερινά βοσκοτόπια της Νιάλας Αγράφων.
 
Το έτος 2007, σύμφωνα με τα στοιχεία του Δήμου Αγράφων, μετακινούμενοι Σαρακατσαναίοι, εγγεγραμμένοι στην κοινότητα Αγράφων, που ανεβαίνουν (έβγαιναν) στην επάνω λεκάνη της Νιάλας – Άσπρου ποταμού, δηλώθηκαν:
Καλαμπαλίκης Παναγιώτης Αλίαρτος- Καλόγερος Νιάλας
Ντάσιος Παναγιώτης Αλίαρτος – Μεσαία Νιάλα
Μιχόπουλος Αριστείδης Αλίαρτος – Μεσαία Νιάλα. 
Πατσαούρας Αλέκος Αλίαρτος - Σβώνη,
Καλαμπαλίκης Γιώργος Αλίαρτος – Χατζιάτικο
Πατσαούρας Βασίλης Κωπαϊδα – Πετράλωνο Σάϊκας.  
Καλαμπαλίκης Ηλίας Κάστρο Θηβών - Καλόγερος Νιάλας,
Καραλής Γιώργος Αμφίκλεια (Δαδί) - Χαλιάς,
Μιχόπουλος Νικόλαος (Τριάδης) Ξηρόμερο Αιτωλοακαρνανίας - Νιάλα,
 Μιχόπουλος Δήμος Αγρίνιο - Νιάλα,
Μιχόπουλος Γιάννης Αγρίνιο - Νιάλα.
Κίτσιος Θανάσης χ. Άγραφα - Χαλιάς. 
Κίτσιος Ηλίας Περιβόλι Δομοκού - Σβώνη. 
Τσιγαρίδας Μήτσος Καρδίτσα – Καμάρια Αγράφων,

Τσιγαρίδας Νίκος Αλμυρός Μαγνησίας – Καμάρια Αγράφων,
Γιὰ νὰ δεῖτε ὅλο τὸ ἀρχεῖο, πατῆστε ἐδῶ

Τετάρτη 11 Φεβρουαρίου 2015

Ἡ «Σχολὴ τοῦ Ἀνατολικοῦ (Αἰτωλικοῦ) καὶ τὸ ‘’γλωσσικὸ ζήτημα’’: Μία ἄδηλη σχέση

Ἰωάννης Γ. Νεραντζῆς, 
Διδάκτωρ Ἱστορικῆς Γεωγραφίας, 
Ἡ «Σχολὴ τοῦ Ἀνατολικοῦ (Αἰτωλικοῦ) καὶ τὸ ‘’γλωσσικὸ ζήτημα’’: Μία ἄδηλη σχέση

            Γιὰ νὰ δεῖτε ὅλο τὸ ἀρχεῖο, πατῆστε ἐδῶ

Κυριακή 8 Φεβρουαρίου 2015

Ὁ Εὐγένιος Γιαννούλης ὡς κοινωνικὸς στοχαστής

Κλεομένης Κουτσούκης, Ὁμότιμος Καθηγητὴς Παντείου Πανεπιστημίου,

«Ὁ Εὐγένιος Γιαννούλης ὡς κοινωνικὸς στοχαστής»

Ὁ Εὐγένιος εἶναι αὐστηρὸς καὶ ἀπαιτητικός, τόσο πρὸς ἐκκλησιαστικούς, ὅσο καὶ τοὺς κοσμικοὺς πολιτικοὺς ἄρχοντες ἀπὸ τοὺς ὁποίους ζητεῖ χριστιανικὲς ἀρετές.
Γιὰ νὰ δεῖτε ὅλο τὸ ἀρχεῖο, πατῆστε ἐδῶ

Κυριακή 1 Φεβρουαρίου 2015

Εὐγένιος Γιαννούλης, Ἀναστάσιος Γόρδιος καὶ τὸ γλωσσικὸ ζήτημα: μία ἄδηλη σχέση

Ἰωάννου Γ. Νεραντζῆ, Διδάκτορος Ἱστορικῆς Γεωγραφίας
Εὐγένιος Γιαννούλης, Ἀναστάσιος Γόρδιος καὶ τὸ γλωσσικὸ ζήτημα: μία ἄδηλη σχέση


Ἕνας δάσκαλος καὶ ἕνας μαθητής, ὁ Εὐγένιος  Γιαννούλης ὁ Αἰτωλὸς καὶ ὁ βιογράφος του Ἀναστάσιος Γόρδιος, ἀνάγουν, ἀπὸ τὴν ἄποψη αὐτή, τὸ ἐπιστολικὸ εἶδος σὲ κύρια ἔκφραση τῆς διδακτικῆς τους προσπάθειας. Δημοτικίζουσες ἢ ἀρχαΐζουσες, ἀνάλογα μὲ τὸν ἀποστολέα ἢ τὸν ἀποδέκτη, οἱ ἐπιστολὲς τοῦ 17ου καὶ τοῦ 18ου αἰῶνα πιστοποιοῦν, ἀνάμεσα στὰ ἄλλα, καὶ τὰ πολλαπλᾶ ἐμπόδια ποὺ ἔχει νὰ ὑπερπηδήσει ὁ πεζὸς λόγος στὴν προσπάθειά του νὰ γίνει εὐλύγιστο ἐκφραστικὸ ὄργανο.

Γιὰ νὰ δεῖτε περισσότερα, πατῆστε ἐδῶ
καὶ ἐδῶ