Ἑλληνομουσεῖον (τό). Ὀνομασία διδομένη πολλαχοῦ, ἐπὶ Τουρκοκρατίας, εἰς τὰ σχολεῖα ἀνωτέρων πως σπουδῶν. Περί «κοινῶν ἑλληνομουσείων ἐπ᾿ ὠφελείᾳ τοῦ γένους κοινῇ» γίνεται λόγος καὶ ἐν σιγιλλίῳ τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχου Γρηγορίου Ε', ἐκδοθέντι κατ᾿ Αὔγουστον τοῦ 1819.


Σ᾿ αὐτὸν τὸν διαδικτυακὸ χῶρο, ποὺ ἀπευθύνεται στοὺς φίλους τῆς χώρας τῶν Ἀγράφων, φιλοξενοῦνται κείμενα, ἄρθρα, μελέτες, ἀνακοινώσεις, βιβλία εἰκόνες, ταινίες ποὺ ἀφοροῦν ἢ παραπέμπουν στὴν ἱστορία, τὸν πολιτισμό, τὶς παραδόσεις, τὸ φυσικὸ περιβάλλον τοῦ ἱστορικοῦ χώρου τῶν Ἀγράφων, ὅπως αὐτὸς ἦταν γνωστὸς στὴν ὕστερη βυζαντινὴ ἀλλὰ καὶ μεταβυζαντινὴ ἐποχή. Σκοπὸς τῆς δημιουργίας του εἶναι νὰ γίνουν γνωστὰ καὶ νὰ ἀναδειχθοῦν, κατὰ τὰς δυνάμεις ἡμῶν, ὅλα ἐκεῖνα τά ‒ἀνὰ τοὺς αἰῶνες‒ ἰδιαίτερα χαρακτηριστικὰ γνωρίσματα τοῦ τόπου μας καὶ τῶν ἀνθρώπων του.

Τρίτη 16 Αυγούστου 2022

ΣΤΑ ΚΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ

 

 Τὸ ἱστολόγιό μας ellinomouseionagrafon.blogspot.com, εἶχε τὴν ἐξαιρετικὴ τιμὴ νὰ προσκληθεῖ ἀλλὰ καὶ νὰ παραστεῖ στὴν ἐκδήλωση παρουσίασης τοῦ βιβλίου, τῆς συλλογῆς διηγημάτων, Στὰ κύματα τῆς τάξης καὶ τῆς θάλασσας, τοῦ Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλου· ἑνὸς ἀκαμάτου διακόνου τῶν γραμμάτων καὶ τῆς παιδείας, κοντὰ στὸ πνεῦμα τῶν δικῶν μας διδασκάλων τοῦ Γένους, Εὐγενίου Γιαννούλη τοῦ Αἰτωλοῦ καὶ Ἀναστασίου τοῦ Γορδίου, οἱ ὁποῖοι "δημιούργησαν" καὶ ὑπηρέτησαν αὐτὴν τὴν ἑστία γραμμάτων τῆς περιόδου τῆς Τουρκοκρατίας ποὺ ἀργότερα ὀνομάστηκε καὶ «Ἑλληνομουσεῖον Ἀγράφων».  

Ν.Δ.Τ. live

Στὰ κύματα τῆς τάξης καὶ τῆς θάλασσας

 

Xαλκίς, 18 Ἰουλίου 2022








«Μία ὀπτασία, ἓν ξυπνητὸν ὄνειρον»· αὐτὸ ἦταν, κατὰ παπαδιαμαντικὴν ρῆσιν, ἡ  ἐκδήλωση παρουσίασης τῆς συλλογῆς διηγημάτων, Στὰ κύματα τῆς τάξης καὶ τῆς θάλασσας, τοῦ Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλου. Πῶς ὄχι, ἄλλωστε; Ὁ συγγραφέας ἔχει ἀφιερώσει ὅλο του τὸ εἶναι στὴ μελέτη καὶ τὴν προβολὴ τῆς ζωῆς καὶ τοῦ ἔργου τοῦ Ἀλεξάνδρου Παπαδιαμάντη. Τὸ ἔχει δηλώσει ἄλλωστε ἀπερίφραστα:

«— Νοιώθω νὰ μὲ ἔχει μπολιάσει ὁλόκληρο ὁ Παπαδιαμάντης, γιατὶ στὸν ὕπνο μου καὶ στὸν ξύπνιο μου μιλάω καὶ διαλέγομαι μαζί του. Δὲν ξέρω τί νὰ πῶ, δὲν περιγράφεται αὐτὸ τὸ πρᾶγμα».

Στὴ Χαλκίδα, τὸ μικρό, περικαλλὲς ὑπαίθριο θέατρο «Π. Κωτσόπουλου», ἀφιερωμένο στὴ μνήμη τοῦ μαέστρου Παναγιώτη Κωτσόπουλου, δίπλα ἀπὸ τὸν ἱστορικὸ ἱερὸ ναὸ Παναγίας Ὁδηγήτριας (γνωστὸ καὶ ὡς «Μέσα Παναγίτσα»), ὅπου φιλοξενήθηκε ἡ ἐκδήλωση παρουσίασης τοῦ βιβλίου, ἔμοιαζε σὰν ὀνειρικὸ μπαλκόνι μὲ θέα τὸν Βόρειο Εὐβοϊκὸ καὶ τὰ κύματά του. Κι ἕνα θερινὸ μελτεμάκι, ἕνα "μπακλά-μελτέμ", ἔκανε τὴν καλοκαιρινὴ ζέστη εὐχάριστη.

Γιὰ τὸ βιβλίο μίλησαν: ὁ Σταῦρος Ζουμπουλάκης, Πρόεδρος τοῦ Ἐφορευτικοῦ Συμβουλίου τῆς Ἐθνικῆς Βιβλιοθήκης τῆς Ἑλλάδος, ὁ Ἄγγελος Μαντᾶς, δ. φ., ἐπίτιμος σχολικὸς σύμβουλος φιλολόγων καὶ ὁ Μανώλης Μ. Στεργιούλης, δ. φ., ἐπιμελητής τοῦ βιβλίου. Τὸν συντονισμὸ τῆς ἐκδήλωσης εἶχε ἡ Σούλα Παπαγεωργοπούλου, Πρόεδρος τοῦ Ἐφορευτικοῦ Συμβουλίου τῆς Δημόσιας Κεντρικῆς Βιβλιοθήκης Χαλκίδας, ἡ ὁποία διάβασε καὶ ἀποσπάσματα ἀπὸ τὸ βιβλίο. Στὴν ἐκδήλωση συμμετεῖχε καὶ τὸ Δημοτικὸ Ὠδεῖο Χαλκίδας «Νίκος Σκαλκώτας» διὰ τοῦ διευθυντοῦ του Πάνου Στέλιου, ὁ ὁποῖος παρουσίασε μουσικὰ ἔργα του, μὲ τὴν Γιάννα Γκαρὰ στὸ πιάνο καὶ τὶς φωνὲς τῆς Γιούλης Λάμπρου-Σκλιὰ καὶ τῆς Γωγῶς Σκλιά. Χαιρετισμὸ ἀπηύθυνε, ἐκ μέρους τοῦ μητροπολίτου Χαλκίδος, Ἱστιαίας καὶ Βορ. Σποράδων κ. Χρυσοστόμου, ὁ θεολόγος ἀρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Καλύβας.    


Ὁ Σταῦρος Ζουμπουλάκης, ἀναφέρθηκε στὸ χρονικὸ τῆς δημοσίευσης στὴ Νέα Ἑστία
στὸ περιοδικὸ ποὺ διηύθυνε τῶν ἕξη ἐκ τῶν ὀκτὼ διηγημάτων τοῦ βιβλίου, στὰ θερινὰ τεύχη Ἰουλίου-Αὐγούστου τῶν ἐτῶν 2005 καὶ 2008-2012. Ἑστίασε στὴ συνέχεια τὴν ὁμιλία του στὸ διήγημα «Ἀεί γ’ ἀχεῖς... ἢ θάνατος στὴ Φιλοσοφική». Πρόκειται γιὰ μιὰ σκιαγράφηση, μὲ λογοτεχνικὴ μαεστρία καὶ δύναμη, μὲ  σάρκα καὶ ὀστά, τῆς ζωῆς τοῦ παλαιοῦ καθηγητοῦ τῆς Φιλολογίας Ἀντωνίου Χατζῆ. Ὁ ἀείμνηστος καθηγητὴς θέλησε νὰ μείνει στὴν ἱστορία τῆς φιλολογικῆς ἐπιστήμης μὲ μία διόρθωση. Θεώρησε ὅτι σὲ ἕναν στίχο τῆς Ἠλέκτρας τοῦ Σοφοκλῆ, συγκεκριμένα στὸν στίχο: «ὦ παῖ, παῖ, δυστανοτάτας / Ἠλέκτρα ματρός, τίν’ ἀεὶ / τάκεις ὧδ’ ἀκόρεστον οἰμωγάν» πρέπει νὰ ἀντικατασταθεῖ τὸν «ἀεὶ τάκεις»  μὲ τὸ «ἀεὶ γ’ ἀχεῖς». Φαίνεται ὅτι δὲν ἀντιλήφθηκε τὸ πόσο συγκλονιστικὸς εἶναι ὁ στίχος, "διαλύεσαι ἀπὸ τὴν οἰμωγὴ (τάκεις οἰμωγάν)", ἀλλὰ προκρίνει ὀρθὸν τὸ "ἐκπέμπεις οἰμωγή (ἀεὶ γ’ ἀχεῖς οἰμωγὰν)". Ἀτύχησε ὅμως ὁ αὐστηρὸς καθηγητὴς καθὼς δὲν ἔτυχε οὔτε μιᾶς ἁπλῆς ὑποσημείωσης σὲ κριτικὸ ὑπόμνημα μελλοντικῶν ἐκδόσεων τῆς Ἠλέκτρας. Ἄσε ποὺ ἤθελε οἱ φοιτητές του καὶ ὁ ΝΔΤ φυσικά νὰ τὸν χαιρετοῦν στρατιωτικὰ ὡς ἔχοντα βαθμὸ ἰσότιμο μὲ μητροπολίτη ἢ στρατηγό! Ὁ Σταῦρος Ζουμπουλάκης καταλήγοντας, διατύπωσε τὴν ἀπορία: ποιός, ἄραγε, θὰ βρεθεῖ νὰ γράψει διηγήματα γιὰ τὸν Τριανταφυλλόπουλο μὲ τὴ μαγκιὰ καὶ τὴ δύναμη τοῦ ταλέντου ποὺ διαθέτει τὸ αὐτός;


Ἑπόμενος ὁμιλητὴς ὁ Ἄγγελος Μαντᾶς, ὁ ὁποῖος, ἀναφέρθηκε στὴν εὐλογία, τὸ μοναδικὸ προνόμιο ποὺ εἶχε, ὄχι ἁπλὰ νὰ ἔχει διαβάσει ἀλλὰ κυρίως καὶ νὰ ἔχει ἀκούσει πολὺ Νίκο Τριανταφυλλόπουλο. Τὰ διηγήματα τοῦ τόμου, ἀλλὰ καὶ ἄλλες ἱστορίες, τὰ ἔχει ἀκούσει διὰ στόματος ΝΔΤ ὄχι μόνο μία φορά στὰ κοινά τους ταξίδια, στὶς μετακινήσεις τους, στὶς συναντήσεις τους ὡς συνάδελφοι καὶ συμπολίτες στὴν πόλη τῆς Χαλκίδας· τοῦ ἄρεσε καὶ τοῦ ἀρέσει πολὺ τοῦ Ν. Τριανταφυλλόπουλου νὰ διηγεῖται. Καὶ ἔχει καὶ αὐτὸ τὸ χάρισμα: νὰ γοητεύει μὲ τὸν προφορικὸ λόγο του, μὲ τὶς διηγήσεις του.

Ὁ Ἄγγελος Μαντᾶς θεωρεῖ τὸν ΝΔΤ τεχνίτη τοῦ λογου, ποὺ ὄχι μόνον γοητεύει τὸν ἀναγνώστη ἢ τὸν ἀκροατή, ἀλλὰ καὶ τὸν θεραπεύει. Τὸ περιστατικὸ μὲ τὸν Ἐμμανουὴλ Κριαρᾶ, ὁ ὁποῖος δήλωσε ὅτι ὁ λόγος, ἡ ὁμιλία τοῦ Τριανταφυλλόπουλου τὸν θεράπευσε, τὸ ἐπιβεβαιώνει. Στὸ ἐν λόγῳ περιστατικὸ ἀναφέρεται τὸ διήγημα  «Ἀλέξανδρος ἀκεσώδυνος ἢ ἐπεισόδιο στὴ Θεσσαλονίκη», ὅπου ὁ Κριαρᾶς θεωρεῖ πὼς ὁ λόγος τοῦ Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλου περὶ τοῦ μεταφραστοῦ Παπαδιαμάντη καὶ ὄχι ὁ ἰδιος ὁ Παπαδιαμάντης τὸν θεράπευσε ἀπὸ κοιλιακὸ ἄλγος. Ὡς ἀκραιφνὴς δημοτικιστὴς καὶ μαθητὴς τοῦ Ψυχάρη, ὁ Κριαρᾶς δὲν θέλει, κατὰ τὸν Τριανταφυλλόπουλο, νὰ παραδεχθεῖ τὴ θεραπευτικὴ δράση τοῦ Παπαδιαμαντικοῦ λόγου. Ὁ Ἄγγελος Μαντᾶς, ἂν καὶ διαφωνεῖ μὲ τὸν Κριαρά, δίδει μιὰ σολομώντεια λύση:

— Δὲν τὸν θεράπευσε ὁ Παπαδιαμάντης, ἀλλὰ ὁ Παπαδιαμάντης τοῦ Τριανταφυλλόπουλου!

Ὅσο γιὰ τὴν ἔκδοση, ὁ Ἀγγ. Μαντᾶς δηλώνει ὅτι εἶναι μιὰ καλαίσθητη καὶ ἐξαιρετικὰ προσεγμένη ἔκδοση τῆς Κεντρικῆς Δημοτικῆς Βιβλιοθήκης Χαλκίδας, μὲ τὴν ἐπιμέλεια τοῦ Μανώλη Στεργιούλη καὶ εἰκαστικὴ διακόσμηση ἀπὸ τὸν Πέτρο Χριστούλια. Πολλὲς εὐχαριστίες ἀναπέμπει καὶ στὴν πρόεδρο τῆς Βιβλιοθήκης Σούλα Παπαγεωργοπούλου, ποὺ ἀποδέχθηκε τὸ αἴτημα τῆς ἔκδοσης τῆς συλλογῆς διηγημάτων Στὰ κύματα τῆς τάξης καὶ τῆς θάλασσας.

Ποιὸ εἶναι ὅμως τὸ μυστικὸ ποὺ κάνει τὰ κείμενα τοῦ ΝΔΤ ἀπολαυστικὰ καὶ διαφορετικὰ ἀπὸ τὰ ἄλλα; Εἶναι, κατὰ τὸν Ἄγγελο Μαντᾶ, ἡ μαγικὴ λέξη «μαγκιά». Ὁ Λουκᾶς Κούσουλας, φίλος τοῦ ΝΔΤ καὶ τοῦ Ἄγγ. Μαντᾶ, εἶχε δηλώσει στὸν Σταῦρο Ζουμπουλάκη:

—«Ἀπορῶ πῶς αὐτὸς ὁ νεωκόρος ἔχει τόση μαγκιὰ στὸ γράψιμο»

Σὲ ταξίδι τους –τοῦ Ἄγγελου Μαντᾶ μὲ τὸν Λουκᾶ Κούσουλα ἀπὸ τὸ Καρπενήσι στὴν Ἀθήνα τοῦ εἶχε ἐπισημάνει κάτι παρόμοιο:

—«Ἀπορῶ πῶς ἕνας ἄνθρωπος, ποὺ διάγει συνειδητὰ ἀσκητικὴ χριστιανικὴ ζωή, μπορεῖ νὰ ζωγραφίζει τόσο πειστικὰ καὶ χωρὶς καμμιὰ ἀναστολὴ τὴν κοσμικὴ κατάσταση».

Κατὰ τὸν Ἄγγ. Μαντά:

 Μαγκιὰ τοῦ Τριανταφυλλόπουλου εἶναι ἡ κολυμβητική του ἐπιδεξιότητα τόσο ἐνάντια στὰ κύματα τῆς θάλασσας ὅσο καὶ στὰ κύματα τοῦ πελάγους τῆς τάξης: μὲ μεγάλες ἁπλωτὲς χωρὶς νὰ τοῦ ἀντιστέκεται ἢ νὰ δειλιάζει ἀπὸ κανένος εἴδους ρεῦμα.

Μαγκιά εἶναι ἡ συνήθεια τοῦ Τριανταφυλλόπουλου μαθητὴς τοῦ Παπαδιαμάντη γάρ νὰ ἐντάσσει στὰ κείμενά του, στὸν γραπτό του λόγο, λέξεις, φράσεις μάγκικες· εἰκόνες καὶ μορφὲς τῆς πιάτσας, χειρονομίες τῶν γηπέδων, λόγια τοῦ καφενείου, ἀλλὰ καὶ τῶν  θαλασσινῶν περιπετειῶν του. Ἀφθονία μάγκικων λέξεων στὰ διηγήματά του καὶ τὰ πολλὰ καὶ διάφορα δημοσιεύματά του· ἀκόμη, εἰσάγει καὶ λέξεις ἀπὸ τὶς λεγόμενες "ἀπρεπεῖς", τὶς ὁποῖες δὲν θὰ χρησιμοποιοῦσε στὸν καθημερινό του λόγο. Μαγκιὰ δὲ εἶναι καὶ ὁ τρόπος, ἡ μοναδικὴ μαστοριὰ  μὲ τὴν ὁποία ἐνθέτει λέξεις καὶ προτάσεις μάγκικες: χωρὶς νὰ θίγεται διόλου τὸ λογοτεχνικὸ οἰκοδόμημα, ἀλλὰ νὰ γίνεται ἀκόμη πιὸ στέρεο καὶ γοητευτικό. Δὲν καταστέφει τὴν αὐθεντικότητα τῶν φωνῶν τῶν ἡρώων του ἀλλὰ τὶς τονίζει καὶ τὶς ζωγραφίζει πειστικά, μὲ ἀληθοφάνεια καὶ χωρὶς νὰ προκαλεῖ.

Οἱ μάγκικες ἐκφράσεις προέρχονται, πηγάζουν ἀπὸ ἀπὸ τὴν παιδικὴ καὶ νεανικὴ ἡλικία του, ἀπὸ τὰ διαβάσματά του, ὅπως στὴν περίπτωση τοῦ Σκαρίμπα, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὴ θητεία του στὸ Ναυτικό.

Μαγκιὰ τοῦ ΝΔΤ εἶναι καὶ ὁ τροπος του νὰ καταφέρνει νὰ πείθει μὲ τὸν λόγο του τὸν ἀναγνώστη γιὰ τὴν αὐθεντικότητα προσώπων καὶ καταστάσεων· νὰ εἶναι δηλαδὴ ἀποτελεσματικὸς ὁ λόγος του. Ὡς "μαθητής" τοῦ Πεντζίκη περιγράφει ἀναλυτικὰ καὶ μὲ λεπτομέρεια ἀντικείμενα, ἄτομα, τόπους, τρόπους καὶ καταστάσεις, μὲ ἀληθινὴ ἀλλὰ καὶ μυθοπλαστικὴ μαεστρία καὶ διακειμενικὴ δεινότητα, θέλοντας μάλιστα νὰ κάνει τὸν ἀναγνώστη συνδημιουργό.

Μαγκιά του εἶναι ὁ λόγος του: λόγος σπαθί, καθαρή, ντόμπρα φωνή. Δὲν μιμεῖται. Ἐρανίζεται ὑλικὰ γιὰ νὰ φτιάξει τὸ δικό του λογοτέχνημα μέσα ἀπὸ τὸν ὁλάνθιστο λειμώνα τῆς Ἑλληνικῆς Γλώσσας.

Τέλος ὁλοκληρώνοντας τὴν ὁμιλία του ὁ Ἄγγ. Μαντᾶς θεωρεῖ μέγιστη μαγκιά του τὴν παραδοχή του κι ἂς τὸν παρεξηγήσουν κάποιοι καὶ ἄς μὴν εἶναι ἀρεστὸ σὲ ὅλους  πὼς εἶναι τέκνο γνήσιο τῆς ὀρθοδόξου ἐκκλησίας. 

Τρίτος καὶ τελευταῖος ὁμιλητὴς στὴν ἐκδήλωση ἦταν ὁ Μανώλης Στεργιούλης, ὁ ὁποῖος, ἀφοῦ εὐχαρίστησε τοὺς διοργανωτὲς γιὰ τὴν τιμητικὴ πρόσκληση καὶ τὸν ΝΔΤ γιὰ τὴν ἀποδοχὴ τῆς συμμετοχῆς του ὡς ὁμιλητοῦ στὴν παρουσίαση –στὸ κοινὸ τῆς Χαλκίδας καὶ ὄχι μόνον τοῦ βιβλίου του, ἐπέλεξε νὰ ἀναδείξει τὶς ἀναφορὲς τοῦ ΝΔΤ στὰ διηγήματά του, τὶς σχετικὲς μὲ ἐπεισόδια τῆς περιόδου τῆς ναυτικῆς θητείας του καὶ τὴ λήξη της.

 Ἀναφέρθηκε στὴν ἰσχὺ τῆς ἀπόφανσης τοῦ Στ. Ζουμπουλάκη, πὼς ὁ Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος γράφει τὴν πιὸ μεταμοντέρνα λογοτεχνία στὴν Ἑλλάδα. Ἡ μελέτη τοῦ λογοτεχνικοῦ του ἔργου τὴν ἐπιβεβαιώνει ἀφοῦ ἡ γραφή του ἀντιστέκεται στὶς νεωτερικὲς τάσεις καὶ φόρμες.

 Ὁ συγγραφέας, κατὰ τὸν Μ. Στεργιούλη, περιγράφει τὰ γεγονότα καὶ τὶς καταστάσεις μὲ ἐναλλαγὴ πραγματικότητος καὶ ὀνειροφαντασίας, μυθοπλασίας καὶ ἱστορικότητας, παρωδίας καὶ αὐτοσαρκασμοῦ. Ἑρμηνεύει τὶς σκέψεις του γιὰ τοὺς τρόπους ποὺ πλάθει τοὺς ἥρωές του, μὲ τὴν παρουσία ἀκόμη καὶ ἡρώων ἄλλων διηγημάτων καὶ συγγραφέων, ὅπως ἡ σκαριμπικὴ ἡρωΐδα Μαίρη Δεπάνου, ἐνῶ ὀνειρεύεται  λόγῳ τῆς παπαδιαμαντικῆς του "θητείας" ὅτι πηγαίνει στὴν Σκιάθο ἀλλὰ καταδιωκτικὸ τοῦ Ναυτικοῦ τὸν ἀνακόπτει καὶ τὸν ὁδηγεῖ στὸ Ναυτοδικεῖο!

Στὸ διήγημα «Λήξη ναυτικῆς θητείας» ὁ Μ. Στεργιούλης σημειώνει ὅτι ὁ ΝΔΤ κινεῖται κυρίως στὴν πραγματικότητα τῆς 40ήμερης ἄδειάς του, μετὰ ἀπὸ ἐγχείρηση στὸν λαιμό ἀνακαλώντας, μὲ διαρκεῖς μετατοπίσεις τῆς ἀφήγησης στὸ παρελθόν, στιγμὲς τῆς ναυτικῆς θητείας του, τῆς περιπέτειας τῆς ὑγείας του, ἀναφέροντας καὶ ἐπιστολὴ τοῦ πατέρα του πρὸς τὸ Ναυτικὸ γιὰ τὴν ὑπόθεση μισθοδοσίας τοῦ γιοῦ του:

 

«οὐδεὶς στρατεύετα ἰδίοις ὀψωνίοις»

 

Πρὸς τὸ τέλος τοῦ διηγήματος «Λήξη ναυτικῆς θητείας» ἐπανέρχεται σὲ μυθοπλαστικὴ ὀνειροφαντασία μὲ τὴ συνάντησή του μὲ τὴ μοῦσα Μαρμαρυγή, ἡ ὁποία τοῦ ἐπισημαίνει:

«Σήμερα τοὐλάχιστον ἦλθα νὰ σὲ βεβαιώσω, ὅπως τότε στὸ ἁρματαγωγό, ὅταν σὲ φοβέριζαν τὰ σαγόνια τοῦ ταμείου, ὅτι ἔχει ὁριστεῖ νὰ ταξιδέψεις χρόνια καὶ χρόνια, σὲ ἄλλα νερὰ μὲ πληρώματα χαριτωμένα. Ἐπειδὴ γιὰ χάρη τους παράκουσες τὴ μητέρα σου ποὺ σὲ ὀνειρευόταν σπαθάτο ἀξιωματικό, τὰ πληρώματα ποὺ θὰ σοῦ χαριστοῦν θὰ εἶναι ὅλα νησιωτικά, τάξεις πλέουσες, ἑτοιμάσου ν’ἀνοίξεις πανιὰ τὸν Σεπτέμβρη».

Τέλος ἡ μοῦσα Μαρμαρυγή, γνωστὴ κι ἀπὸ ἄλλα διηγήματά του, ὅταν λαμβάνει τὸ ἀπολυτήριο του μὲ τὴν λήξη τῆς ναυτικῆς θητείας του τὸν χαιρετᾶ εὐχόμενη:

—Στὸ καλὸ κύριε σημαιοφόρε ἐπιρρεπὴ στὴ νοσταλγία, θέλομεν ποτὲ συναντηθεῖ.

Ὁ Μ. Στεργιούλης ἐπισήμανε ὅτι ὅσον ἀφορᾶ τὴν ἀφηγηματικὴ λόγοτεχνικὴ γραφή του, ὁ ΝΔΤ ἄλλοτε χρησιμοποιεῖ τὸ τρίτο πρόσωπο στὴν ἀφήγησή του, καὶ ἄλλοτε ὁμιλεῖ ὁ ἴδιος γιὰ τὸ ἑαυτό του ἢ ἐνθέτει ἄλλα πρόσωπα νὰ μιλοῦν γι’ αὐτόν. Συχνὰ παραθέτει δευτερεύουσες ἀφηγηματικὲς περικοπὲς μέσα στὴν κυρίως ἀφήγησή του. Ἡ λεπτομερὴς περιγραφὴ τόπων καταστάσεων καὶ χαρακτήρων, ὁ ἐσωτερικὸς μονόλογος, διάλογοι μεταξὺ προσώπων μὲ φυσικότητα,  τὰ σχόλια καὶ οἱ κρίσεις τοῦ ἀφηγητῆ παραπέμπουν στὸν Ν. Γ. Πεντζίκη, τὸν ὁποῖο θεωρεῖ καὶ δάσκαλό του.

Ὁ ΝΔΤ, λοιπόν, ἔφτιαξε τὸ δικό του ἀφηγηματικὸ πλεούμενο, τὸ ὁποῖο στὰ ταξίδια του γοήτευσε πληρώματα καὶ ἐπιβάτες ὅλων τῶν τάξεων καὶ ὅλων τῶν ἡλικιῶν, ποὺ ἄγουν πανήγυριν ὅταν διαβάζουν τὰ γραφόμενά του.


Στὸ τέλος, ὁ λόγος δόθηκε στὸ τιμώμενο πρόσωπο, τὸν Νίκο Δ. Τριανταφυλλόπουλο, ὁ ὁποῖος, ἐμφανῶς συγκινημένος, εὐχαρίστησε ὅσους συνέβαλαν στὴν ἔκδοση τῶν διηγημάτων του, τοὺς τρεῖς ὁμιλητὲς τῆς ἐκδήλωσης καὶ τὸ ἀκροατήριο: τοὺς γνωστούς, φίλους καὶ ἀναγνῶστες ποὺ τὸν τίμησαν μὲ τὴν παρουσία τους. Ἰδιαίτερα εὐχαρίστησε τὸ μουσικὸ σύνολο ποὺ πλαισίωσε καλλιτεχνικά, μὲ μουσικὰ ἰντερμέδια, τὴν ἐκδήλωση.


Καταγοητευμένος, σὲ κατάσταση ὀνειρικὴ εὑρισκόμενος, φαντάστηκα, πάλι ὡς σὲ "ξυπνητὸν ὄνειρον", ὅτι ἔλαβα τὸν λόγο ἀπὸ ἀθλητικὴ διαστροφὴ ὁρμώμενος γιὰ νὰ σχολιάσω τὸν ποδοσφαιρόφιλο καὶ ποδοσφαιριστὴ  Τριανταφυλλόπουλο. Ὅτι κατάφερε, αὐτὸς ὁ νεωκόρος, θεράπων καὶ πιστὸς τῆς στρογγυλῆς θεᾶς, νὰ ἀγωνιστεῖ ἀκόμη καὶ σὲ σιδερένιο γήπεδο, κι ἂς ἔπαθε κάταγμα κλειδὸς ἀπὸ δυνατὸ τζαρτζάρισμα· παράσημο ποδοσφαιρικῆς ἀγωνιστικότητος στὸ πεδίο τῆς ποδοσφαιρικῆς τιμῆς, ἐν ὥρᾳ ναυτικῆς θητείας!

Λοιπόν, σεβασμὸς καὶ τιμή, στοὺς "νεωκόρους" καὶ δῶρα λογοτεχνικὰ φέροντας. 

                                                                                                 Ὁ περισπώμενος

Σημ: Πρώτη ἔντυπη δημοσίευση στὴν ἐφημερίδα Χρονικὰ Δυτικῆς Μακεδονίας τῶν Γρεβενῶν, φ. 982/12.8.2022, σ. 15-16.

Παρασκευή 12 Αυγούστου 2022

ΜΕΓ. ΒΡΑΓΓΙΑΝΑ, 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2022. ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ 1922-2022.

 

Ἱστορικὴ μνήμη. 100 χρόνια 1922-2022


Μὲ ἀφορμὴ τὴν ἐπέτειο τῆς συμπλήρωσης ἑκατὸ ἐτῶν (1922-2022) ἀπὸ τὴ Μικρασιατικὴ Καταστροφὴ ὁ Ἐκπολιτιστικὸς Σύλλογος Βραγγιανιτῶν «Ἀναστάσιος Γόρδιος» σὲ συνεργασία μὲ τὴν Περιφέρεια Στερεᾶς Ἑλλάδας-Περιφερειακὴ Ἑνότητα Εὐρυτανίας, τοῦ Ὀργανισμοῦ Πολιτιστικῆς Ἀνάπτυξης Στερεᾶς Ἑλλάδας Π.Ε. Εὐρυτανίας καὶ τοῦ Δήμου Ἀγράφων, πραγματοποίησε στὸν χῶρο τῆς πηγῆς «Φοντάνα» τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς Μεγ. Βραγγιανῶν, ἐκδήλωση τιμῆς τῆς μνήμης ὅσων ἀγωνίστηκαν ὑπὲρ πίστεως καὶ πατρίδος στὸ Μικρασιατικὸ Μέτωπο. Ἡ ἐκδήλωση πραγματοποιήθηκε στὶς 6 Αὐγούστου 2022, στὶς 11 μ.μ., μὲ συντονίστρια τὴν προϊσταμένη τῶν Γενικῶν Ἀρχείων τοῦ Κράτους-Ἀρχεῖα Ν. Καρδίτσης, κ. Ἐλπινίκη Ἀγγελίνα.

Ἡ κ. Ἐλπινίκη Ἀγγελίνα
π. Κωνσταντῖνος Κουτσουπιᾶς

Ὁ κ. Μιχαὴλ Κόντης


Μετὰ ἀπὸ τὸ καλωσόρισμα τῆς συντονίστριας τὸν λόγο ἔλαβε ὁ πρόεδρος τοῦ Συλλόγου «Ἀναστάσιος Γόρδιος» Γεώργιος Μπετχαβᾶς γιὰ νὰ καλωσορίσει ἐκ μέρους τοῦ Δ. Σ. τοῦ Συλλόγου ὅσους προσῆλθαν καὶ τίμησαν μὲ τὴν παρουσία τους τὴν ἐκδήλωση. Κατόπιν ὁ ἐφημέριος τοῦ τόπου π. Κωνσταντῖνος Κουτσουπιᾶς ἀπηύθυνε μικρὸ χαιρετισμὸ καὶ εὐχὲς γιὰ κάθε ἐπιτυχία στὶς ἐγασίες τῆς ἐκδήλωσης.

Ὁ κ. Γεώργιος Μπετχαβᾶς

Στὴσυνέχεια τὸν λόγο ἔλαβε ὁ κύριος ὁμιλητὴς τῆς ἐκδήλωσης Μιχαὴλ Κόντης, φιλόλογος-ἱστορικός, Καθηγητὴς Λεοντείου Σχολῆς Ἀθηνῶν ὁποῖος στὴν ὁμιλία του μὲ τίτλο «Μικρὰ Ἀσία :Μιὰ προαιώνια πατρίδα» ἀναφέρθηκε στὸ χρονικὸ τῆς προετοιμασίας τῆς Μικρασιατικῆς ἐκστρατείας στὰ πλαίσια τῶν πόθων τοῦ Ἑλληνισμοῦ γιὰ τὴν ὁλοκλήρωση τοῦ ὁράματος τοῦ 1821: τὴν ἀπελευθέρωση καὶ ἔνταξη στὸν ἐθνικὸ κορμὸ τοῦ νέου Ἑλληνικοῦ Κράτους τῶν περιοχῶν ἐκείνων ποὺ ἱστορικά, πολιτισμικὰ ἀλλὰ καὶ γεωγραφικὰ ἀνῆκαν στὴν Ἑλληνικὴ Πατρίδα. Στὴ συνέχεια ἀναφέρθηκε σὲ γεγονότα, πρόσωπα, παράγοντες καὶ συγκυρίες ποὺ ὁδήγησαν στὴν ἀποτυχία τῆς ἐκστρατείας καὶ τὸν ξεριζωμὸ ἑνὸς μεγάλου μέρους τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἀπὸ τὶς πατρογονικές τους ἑστίες, χαρακτηρίζοντας τὴν Μικρασιατικὴ Καταστροφὴ ὡς ἱστορικὸ γεγονὸς μὲ ἐπιπτώσεις μεγαλύτερες, γιὰ τὴν πορεία τοῦ Γένους, ἀκόμη καὶ ἀπὸ αὐτὴν τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης.Ὁλοκλήρωσε τὴν ὁμιλία του μὲ τὴν εὐχή, ἡ κατὰ τὸν ποιητὴ «διχόνοια ἡ δολερή», νὰ νὰ μὴν ὑφίσταται μεταξὺ τῶν Ἑλλήνων ‒ἰδιαίτερα σὲ Ἐθνικὰ θέματα –γιὰ νὰ μὴν ἔχουμε καὶ στὸ μέλλον ἄλλες ἀλησμόνητες πατρίδες.


Τὸν λόγο ἔλαβε καὶ ὁ τέως Δήμαρχος Ἀγράφων καὶ νῦν Δημοτικὸς Σύμβουλος Θεόδωρος Μπαμπαλῆς ὁ ὁποῖος ἀφοῦ συνεχάρη τοὺς διοργανωτὲς γιὰ τὴν πραγματοποίηση τῆς ἐκδήλωσης τόνισε τὴν ἀνάγκη ὁ Ἑλληνισμὸς νὰ διδαχθεῖ ἀπὸ τὰ σφάλματα ποὺ ὁδήγησαν στὴ Μικρασιατικὴ Καταστροφὴ καὶ νὰ χαράξει μιὰ πορεία ποὺ θὰ ὁδηγήσει σὲ μιὰ Ἑλλάδα ἰσχυρὴ καὶ σεβαστὴ ἀπὸ φίλους καὶ ἐχθρούς. Ἀκολούθησε μουσικοχορευτικὴ ἐκδήλωση ἀπὸ ὀρχήστρα μὲ Σμυρνέϊκα παραδοσιακὰ τραγούδια καὶ τὸ χορευτικὸ τοῦ πολιτιστικοῦ συλλόγου Λαμίας «ΚΑΛΛΙΧΟΡΟΣ». Ἀκολούθησε γεῦμα στοὺς παρευρισκομένους προσφορὰ ἀπὸ τὸν σύλλογο «Ἀναστάσιος Γόρδιος».

Πέμπτη 11 Αυγούστου 2022

ΜΕΓΑΛΑ ΒΡΑΓΓΙΑΝΑ, Ι. Ν. ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ

 


5 Αὐγούστου 2022.

Μνήμη ὁσίου Εὐγενίου Γιαννούλη τοῦ Αἰτωλοῦ



Κατανυκτικά, μὲ ἀπὸ ὄρθρου βαθέος καὶ ἀπὸ φυλακῆς πρωΐας Θεία Λειτουργία (04:00-07:00) τιμήθηκε κι ἐφέτος, στὶς 5 Αὐγούστου 2022, στὸν ἱερὸ ναὸ τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς Βραγγιανῶν, τὸ πάλαι ποτὲ καθολικὸ τῆς ὁμωνύμου Μονῆς, ἡ ἱερὰ μνήμη τοῦ ὁσίου Εὐγενίου τοῦ Αἰτωλοῦ. Μὲ λειτουργὸ τὸν π. Κωνσταντῖνο Κουτσουπιᾶ καὶ ἱεροψάλτη τὸν ἀκάματο Περικλῆ Ἀντωνίου οἱ πιστοὶ προσκυνητὲς τῆς μνήμης τοῦ ὁσίου Εὐγενίου βίωσαν τὸ μοναδικὸ συναίσθημα νὰ λειτουργηθοῦν στὸν ναὸ καὶ στὸν τόπο ποὺ διακονοῦσε ὡς ἱερομόναχος ὁ ὅσιος Εὐγένιος· τὸν νάρθηκα τοῦ ὁποίου ἐπέλεξε ὡς τόπο τῆς τελευταίας του κατοικίας. Στὸ κήρυγμά του ὁ π. Κωνσταντῖνος, μεταξὺ ἄλλων, τόνισε καὶ τὴν καταλυτικὴ γιὰ τὴν ἱστορία καὶ τὸν πολιτισμὸ τοῦ τόπου μας παρουσία καὶ δράση, ἀπὸ τὸ 1661  ἕως τὴν κοίμησή του στὶς 6 Αὐγούστου 1682, τοῦ ὁσίου Εὐγενίου Γιαννούλη τοῦ Αίτωλοῦ.


Μετὰ τὸ τέλος τῆς Ἀκολουθίας, μὲ τὴ βοήθεια τοῦ ἐπιτρόπου τῆς ἐνορίας, τοῦ φίλεργου Ἀριστείδη Θωμ. Τσιώλη διανεμήθηκε στὸ ἐκκλησίασμα ἀναμνηστικὸ τῆς ἡμέρας δελτάριο μὲ περιεχόμενο σχετικὸ μὲ τὸν βίο καὶ τὸ ἔργο τοῦ ὁσίου Εὐγενίου, ἐνῶ ἀπὸ ἑορτάζοντα ὡς φέροντα τὸ ὄνομα τοῦ Ὁσίου προσεφέρθησαν γλυκίσματα καὶ καφές.


Κ. Σπ. Τ.

Τρίτη 2 Αυγούστου 2022

ΜΕΓΑΛΑ ΒΡΑΓΓΙΑΝΑ, 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2022. 1922-2022, 100 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ



 

MΝΗΜΗ ΟΣΙΟΥ ΕΥΓΕΝΙΟΥ ΓΙΑΝΝΟΥΛΗ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ

 5 Αὐγούστου 2022

Στὶς 5 Αὐγούστου 2022 τιμᾶται, στὰ Μεγάλα Βραγγιανά, στὸν τόπο ὅπου ἐκοιμήθη, ἡ ἱερὰ μνήμη τοῦ ὁσίου Εὐγενίου Γιαννούλη τοῦ Αἰτωλοῦ (+ 6 Αὐγούστου 1682). Στὸν ἱ. ν. τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς, στὶς 5 Αὐγούστου θὰ πραγματοποιηθεῖ -ἀπὸ φυλακῆς πρωΐας- Θεία Λειτουργία (04:00-07:00 π. μ.).