«Ἔθνους Ἀφύπνιση. ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ»

 

Ἀπὸ τὴ «ΣΤΙΓΜΗ ΕΠΕ. Γραφικὲς τέχνες», τυπώθηκε σὲ ἀνάτυπο ἀπὸ τὸ περιοδικὸ Καρπενησιώτικα ἡ μελέτη μας «Ὁ Στέφανος Γρανίτσας θρηνεῖ τὸν Παῦλο Μελᾶ». Ἡ ἔκδοση εἶναι ἐμπλουτισμένη μὲ περισσότερες εἰκόνες καὶ πληροφορίες καὶ ἔγινε στὸ πλαίσιο τῆς τιμῆς μιᾶς διπλῆς ἐπετείου: τῶν 140 χρόνων ἀπὸ τὴ γέννηση τοῦ Ἀγραφιώτη δημοσιογράφου καὶ πολιτικοῦ Στέφανου Γρανίτσα (Γρανίτσα Ἀγράφων 1880-Ἀθήνα 1915) καὶ ἐπίσης τῶν 150 χρόνων ἀπὸ τὴ γέννηση τοῦ ἥρωα τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγώνα, Παύλου Μελᾶ (Μασσαλία 1870 – Στάτιστα Καστοριᾶς 1904). Ἡ ἔκδοση ἔγινε σὲ περιορισμένο ἀριθμὸ σαράντα ἀνατύπων, ὅλα ἀριθμημένα. 

Μὲ τὴν εὐκαιρία ἀναφέρουμε τὴν ἐξαιρετικὰ μεγάλη τιμὴ ποὺ εἴχαμε νὰ λάβουμε ἀπὸ τὴν κ. Ναταλία Ἰωαννίδη, ἐγγονὴ τοῦ Παύλου Μελᾶ, λεύκωμα μὲ τίτλο, Ἔθνους Ἀφύπνιση. ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ, [Ἑλληνικὴ Δημοκρατία. Ὑπουργεῖο Ἐθνικῆς Ἄμυνας – Μουσεῖο Μακεδονικοῦ Ἀγώνα, Θεσσαλονίκη 2020], ἀφιερωμένο στὸν πρωτοπόρο καὶ ἡρωϊκῶς πεσόντα γιὰ τὴ δικαίωση τῶν σκοπῶν τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγώνα, Παῦλο Μελᾶ. Ἡ ἰδιαίτερα καλαίσθ θητη καὶ τυπογραφικὰ ἄψογη ἔκδοση περιλαμβάνει σπάνια ἱστορικὰ τεκμήρια ἀπὸ τὸ προσωπικὸ  ἀρχεῖο τῆς κ. Ναταλίας Ἰωαννίδου. Βασικὴ θεματικὴ τοῦ βιβλίου οἱ συλλυπητήριες ἐπιστολὲς καὶ ψηφίσματα γιὰ τὸν θάνατο τοῦ Παύλου Μελᾶ, ὡς ἀπείκασμα τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας στὸ λυκαυγὲς τοῦ 20^ου αἰ. μέσα ἀπὸ φωτογραφικὴ παρουσία τῶν ἱστορικῶν αὐτῶν κειμηλίων, μὲ τὸν κατάλληλο σὲ κάθε ἕνα  σχολιασμό. Ἄλλο ἰδιαίτερο κεφάλαιο εἶναι αὐτὸ ποὺ ἀναλύει τὴν μυθοπλασία γιὰ τὸν ἥρωα Παῦλο Μελᾶ. Ὅπως δὲ δηλώνει στὸ προλογικό της σημείωμα ἡ κ. Ἰωαννίδου:

 

«Τότε, τὸ 1904, ἡ Ἑλληνικὴ κοινωνία συγκλονισμένη ἔνιωσε τὴν ἀνάγκη νὰ διακηρύξει μὲ τὰ μέσα ἐπικοινωνίας τῆς ἐποχῆς τὴν ὀδύνη της γιὰ ἕναν θάνατο. Ἦταν τόσο δυνατὴ ἡ συλλογικὴ αὐτὴ ἔκφραση ποὺ στάθηκε ἱκανὴ νὰ ἀνοίξει μιὰ νέα σελίδα στὴν ἱστορία τοῦ τόπου μας καὶ νὰ καταστήσει σύμβολο καὶ θρύλο μιὰ μορφὴ καὶ ἕνα ἄτομο»

 

Ὁ σχεδιασμὸς καὶ ἡ ἐπιμέλεια τοῦ ἀνατύπου εἶναι ἔργο τῆς ἐκλεκτῆς συνεργάτιδος τῆς «ΣΤΙΓΜΗ ΕΠΕ. Γραφικὲς τέχνες», κ. Στέλλας Μπαλωμένου, στὴν ὁποία ἐκφράζουμε τὶς εὐχαριστίες μας.

 

Κωνσταντῖνος Σπ. Τσιώλης

*Πρώτη ἔντυπη δημοσίευση τῆς μελέτης στὴν ἐφ. Χρονικὰ Δυτικῆς Μακεδονίας τῶν Γρεβενῶν,φ. 890/16.10.2020, σ. 13-18.