ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ο ΕΛΑΧΙΣΤΟΣ Ο ΕΚ ΒΡΑΝΙΑΝΩΝ ΤΩΝ ΑΓΡΑΦΩΝ

19 Μαΐου 1717, κοίμησις Ἀθανασίου τοῦ Ἐλαχίστου τοῦ  ἐξ Ἀγράφων

   Τὴ 19^η Μαΐου 1717, πρὸ 299 ἐτῶν, ἐκοιμήθη στὸ Αἰτωλικὸ ὁ λόγιος ἱερομόναχος Ἀθανάσιος ὁ Ἐλάχιστος ὁ ἐξ Ἀγράφων, ὁ κατὰ σάρκαν ἀδελφὸς τοῦ Ἀναστασίου Γορδίου (1654-7 Ἰουνίου 1729). Σώζονται καὶ περὶ τὶς ἑκατὸν ἐπιστολές του. Ἀκόμη, σημαντικὴ ὑπῆρξε καὶ ἡ συμβολή του, ὡς γραφέα ἑνὸς μεγάλου μέρους τοῦ κώδικα 693 τῆς Ἱ. Μ. Παντελεήμονος  Ἁγίου Ὄρους, ‒τοῦ ὁποίου ὑπῆρξε κτήτωρ μέχρι τὴν κοίμησή του‒, στὴ διάσωση ἐπιστολῶν λογίων τῆς Τουρκοκρατίας, μεταξὺ τῶν ὁποίων τοῦ Γορδίου καὶ τοῦ Εὐγενίου Γιαννούλη τοῦ Αἰτωλοῦ. Στὴν μνήμη του, ἀπὸ τὸ κώδικα αὐτόν, δημοσιεύουμε τὴν τελευταία χρονολογικὰ σωζόμενη ἐπιστολή του, τὴν ὁποία στέλνει ἀπὸ τὸ Αἰτωλικὸ στὸν Ἀναστάσιο Γόρδιο στὰ Βρανιανά (νῦν Μεγ. Βραγγιανά) τῶν Ἀγράφων, ἕναν μῆνα περίπου πρὸ τῆς κοιμήσεως του,στὶς 17 Ἀπριλίου 1717.[1] Ἡ ἐπιστολὴ καταχωρίζεται στὸ φ. 236^r.

Τῷ λογιωτάτῳ καὶ σοφωτάτῳ διδασκάλῳ, ἡμετέρῳ ἀδελφῷ καὶ καθηγητῇ κυρίῳ κυρίῳ Ἀναστασίῳ, εὖ πράττειν.

Τῇ ιζ΄ τοῦ νῦν τρέχοντος ἐνέτυχον σὺν Θεῷ τῷ παρὰ τῆς σῆς λογιότητος πεμφθέντι μοι γράμματι, καὶ οὐκ ὀλίγον ἥσθην τὰ κατ᾿ αὐτήν, ἢ μᾶλλον εἰπεῖν τὰ τῆς ὑγείας αὐτῆς μεμαθηκώς, πολλῷ χρόνῳ τούτου ἐστερημένος  ὤν. Ἴσθι γε μὴν ὡς καὶ αὐτὸς ἄχρις οὗ γράφω αὐτῇ ὑγιαίνω σὺν θεῷ, καὶ ταῖς σαῖς πρὸς αὐτὸν ἱεραῖς δεήσεσιν, ἀλλ᾿ οὖν οὔτε θέω οὔτ᾿ ἐλαύνω, κατὰ τὸν εἰπόντα, μέχρις οὗ τὰ τοῦ Μανδραβούλου χωρεῖ ὡς ἐδήλου μοι,οὐ μόνον τοῖς αὐτόθι ἀλλὰ καὶ τοῖς ἐντεῦθεν, καὶ ἐν πᾶσι τυχὸν τοῖς μέρεσι. Γένοιτο γοῦν, τῇ δυνάμει τοῦ ὑπὲρ ἡμῶν ἑκουσίως παθόντος Χριστοῦ καὶ τῇ ἡμετέρᾳ πρὸς αὐτὸν μεγίστῃ ἐλπίδι, εἰς τὸ κρεῖττον τὰ πάντα, τοῦ καταδυναστεύοντος ἡμᾶς τυράννου δίκην πιτύος συντριβέντος τῷ μέλλοντι χρόνῳ, ὡς καὶ τῷ παρελθόντι μέρος τι τῆς ἐκείνου γέγονεν. Ἔῤῥωσο.

Καὶ τῶν ἱερῶν αὐτῆς γραμμάτων ὑστερεῖν με μὴ ἀπαναίνου, ὅ τε εὐπορεῖ διακομιστῶν, ἄχρις οὗ καὶ ἀλλήλοις ἡ τοῦ Θεοῦ Πρόνοια συνάψειεν, ὅτ᾿ ἐπινεύσειεν.

Ἐξ Ἀνατωλικοῦ, ˏαψιζ΄ θαργηλιῶνος ζ΄ ἐπὶ δεκάτῃ.

Ὁ τῆς σῆς λογιότητος μαθητὴς καὶ ἀδελφός, Ἀθανάσιος ἱερομόναχος ὁ ἐλάχιστος.

Ὁ διακομιστὴς τοῦ παρόντος εἶναι ὁ Νικόλαος Κοῦτρος, καὶ διὰ τὸ πεζικὸν τοῦ ἐκείνου οὐκ ἀπέσταλκα αὐτῇ τι τῶν ἐντεῦθεν, καὶ συγγνώμην ἔχοιμεν τούτου ἕνεκα.

Ἱ. Μ. Παντελεήμονος Ἁγίου Ὄρους, κώδ. 693, φ. 236^r. Γραφέας ὁ Ἀθανάσιος ὁ ἐλαχιστος ὁ ἐξ Ἀγράφων.

 

                                      Κωνσταντῖνος Σπ. Τσιώλης

                                                                              

---

[1] Βλ. Ἰωάννα Κόλια, «Ἀθανάσιος ἱερομόναχος ὁ ἐξ Ἀγράφων (†1717). Ἡ ἐπιστολογραφία του», Μεσαιωνικὰ καὶ Νέα Ἑλληνικὰ 4 (1992) 137-138· http://ellinomouseionagrafon.blogspot.gr/2015/05/19-1717.html