ΤΟΥ ΚΑΤΣΑΝΤΩΝΗ

 

Στὸ Λογοτεχνικὸ Ἡμερολόγιο τοῦ 2020 τῶν ἐκδόσεων «Πατάκης», ποὺ τιτλοφορεῖται «Προλεγόμενα μιᾶς Μεγάλης Ἐπανάστασης», μὲ τὴν ἐπιμέλεια τοῦ Κώστα  Σταμάτη καὶ ἀφιερωματικὸ στὴν Ἐπανάσταση τοῦ ’21, δημοσιεύονται στίχοι δημοτικοῦ τραγουδιοῦ μὲ τὸν τίτλο «Τοῦ Κατσαντώνη». Ἡ δημοσίευση συνοδεύεται ἀπὸ ἕνα ἐκτενὲς γοητευτικὸ καὶ ἰδιαίτερα εὔστοχο σχόλιο τοῦ ἐπιμελητῆ, γιὰ τὴν μουσικὴ ἐκτέλεσή του ἀπὸ τὸ ἱερὸ τέρας τοῦ δημοτικοῦ μας τραγουδιοῦ, ὅπως τὸν ἀποκαλεῖ, τὸν Τάκη Καρναβᾶ.

Δημοτικὸ τραγούδι

—

Τοῦ  Κατσαντώνη^*

Βαστᾶτε, Τοῦρκοι, τ’ ἄλογα, λίγο νὰ ξανασάνω,

νὰ χαιρετήσω τὰ βουνὰ καὶ τὶς κοντὲς ραχοῦλες,

ν’ ἀφήσω διάτα στὰ παιδιά, διάτα στὸ Λεπενιώτη,

νὰ ἔχει ἔγνοια τὰ παιδιά, ἔγνοια στὰ παλληκάρια.

Ἔχετε γειά, ψηλὰ βουνά, κι ἐσεῖς, κοντὲς ραχοῦλες,

κι ἐσεῖς, Τζουμέρκα κι Ἄγραφα, παλληκαριῶν λημέρια.

Ἂν δεῖτε τὴ γυναῖκα μου, ἂν δεῖτε τὸ παιδί μου,

πέστε τους πὼς μὲ πιάσανε μὲ μπαμπεσιά, μὲ δόλο,

ξαρμάτωτο μὲ βρήκανε κι ἀνήμπορο στὸ στρῶμα,

ὡσὰν μωρὸ στὴν κούνια του, στὰ σπάργανα δεμένο. 

Τραγούδια τῆς Σουβάλας (Παρνασσοῦ)

Εἰσαγωγή-σχόλια Γ. Ἀθ. Μαρρές.

 

^*Μέχρι καὶ τὰ μέσα τῆς δεκαετίας τοῦ ’90, ὁ τελευταῖος ἀπὸ τὰ ἱερὰ τέρατα τοῦ δημοτικοῦ μας τραγουδιοῦ, ὁ ἀξεπέραστος Τάκης Καρναβᾶς (1936-1999), δὲν παρέλειπε νὰ μέλπει τὸν λαοφιλέστατο ἀκόμη Κατσαντώνη. Τὸ θεμέλιο τοῦ καλούμενου δημοτικοῦ γλεντιοῦ εἶχε πλέον ἀρχίσει νὰ μεταλλάσσεται ἄρδην, ἀλλὰ στὰ ξερομερίτικα καὶ στὰ ἠπειρώτικα πανηγύρια, ὅπως καὶ στὰ κλαρίνα τῆς Ἀθήνας, τὶς μικρὲς ὧρες, ὅταν πιὰ εἶχε ξανοίξει ἡ ἀσύγκριτη φωνή του, ὁ Καρναβᾶς τραγούδαγε τὸν Κατσαντώνη γιὰ τὸ ἀσικλίκι τὸ δικό του προπάντων, ἀλλὰ καὶ γιὰ τοὺς πιστούς του, ποὺ τὸν ἄκουγαν συνεπαρμένοι νὰ ᾄδει δωρικὰ αὐτὸ τὸ ψυχοδιεγερτικὸ τραγούδι· ποὺ τὸ μεταλάβαινε λές, στὸ βαθὺ νοηματικὸ καὶ θεατρικό του βάθος –κι ἄκουγες τότε ἕνα ἀντίφωνο στ’ ἀηδόνια τῆς αὐγῆς καὶ στὸ κύτταρο τῆς συλλογικῆς μνήμης, ποὺ δὲν εἶχε καταφέρει νὰ  ἐξαφανίσει ἀκόμη ἡ λαίλαπα  τῆς προϊούσας τεχνολογικῆς ὑπεροχῆς καὶ τῆς οἰκουμενικῆς εὐμάρειας. Ὁ Κατσαντώνης πέρασε μὲ τὸν τίτλο Τοῦρκοι βαστᾶτε τ’ ἄλογα καὶ στὴ δισκογραφία τοῦ Καρνάβα ἀκόμη καὶ μετὰ τὸν θάνατό του, σὲ διάφορες δισκογραφικὲς Ἑταιρεῖες (σημείωση τοῦ Κώστα Σταμάτη, ἐπιμελητῆ τοῦ Λογοτεχνικοῦ Ἡμερολογίου).

Κων. Σπ. Τσιώλης

Ἀκοῦστε τὸ τραγούδι ἐδῶ: https://youtu.be/E3wW9--Uegc