Νικόλαος Κων. Κασομούλης († Στυλίς, Δευτέρα, 10 Ἰαν. 1872)
 |
| Νικόλαος Κων. Κασομούλης (1795-1872) |
Σὰν σήμερα, Δευτέρα 10 Ἰανουαρίου, ἀλλὰ στὰ 1872, ἀκριβῶς πρὶν ἀπὸ ἑκατὸν πενῆντα χρόνια, πεθαίνει στὴ Στυλίδα τῆς Φθιώτιδος, ὁ ἀγωνιστὴς τοῦ 1821 καὶ ἀπομνημονευματογράφος τοῦ μεγάλου Ἀγώνα Νικόλαος Κ. Κασομούλης. Ὁ Δυτικομακέδόνας στρατιωτικός, γεννημένος στὴν Κοζάνη στὶς 20 Αὐγούστου 1895, ἀσχολήθηκε προεπαναστατικὰ μὲ τὸ ἐμπόριο, μετὰ δὲ τὸ τέλος τῆς Ἐπανάστασης ἔμεινε στρατιωτικὸς ἕως τὸ τέλος τῆς ζωῆς του. Ἀπὸ τὶς 15 Νοε. 1832 ξεκινᾶ, στὸ Ἄργος, τὴν συγγραφὴ τοῦ ἔργου του Ἐνθυμήματα Στρατιωτικὰ τῆς Ἐπαναστάσεως τῶν Ἑλλήνων 1821-1833, τὴν ὁποία ὁλοκληρώνει στὸ Ναύπλιο στὶς 4 Μαΐου 1841. Τὸ ἱστορικὸ αὐτὸ ἔργο τοῦ Νικολάου Κασομούλη ἐκδίδεται τὸ 1940 ἀπὸ τὰ χειρόγραφα τοῦ συγγραφέα, μὲ ἐπιμέλεια τοῦ Αἰτωλοακαρνάνα λογοτέχνη καὶ ἱστορικοῦ Γιάννη Βλαχογιάννη.
Στὶς 3 Ἀπριλίου 1838 νυμφεύεται τὴ Στυλιδιώτισσα, Μαριγὼ Ἀνδρέου Γεροστάθη καὶ μαζί της, ἐνῷ ὑπηρετεῖ ὡς στρατιωτικὸς στὸ Ναύπλιο, ἀποκτᾶ, τὸν Ὀκτώβριο τοῦ 1840, τὸ μοναδικό του τέκνο Κωνσταντῖνο. Μετὰ τὴν ἀφυπηρέτηση του μὲ τὸν βαθμὸ τοῦ Συνταγματάρχου, στὶς 4 Ἰαν.1861, ἐγκαθίσταται στὴ Στυλίδα, τὴν γνωστὴ καὶ ὡς "ἐπίνειον τοῦ Καρπενησίου" μέχρι τὸ πέρας τῆς ζωῆς του. Ὁ γιός του Κωνσταντῖνος, ὅπως ἀναφέρει στὴ Διαθήκη του ὁ Νικ. Κασομούλης, ἀσθενήσας, πεθαίνει τὸν Ὀκτώβριο τοῦ 1865, σὲ ἡλικία μόλις 25 ἐτῶν στὴ Λαμία. Ἡ ταφή του γίνεται στὴ Στυλίδα σὲ ταφικὸ μνημεῖο ποὺ ἑτοίμασε ὁ πατέρας του καὶ ὅπου ἐτάφη καὶ ὁ ἴδιος τὴν Τρίτη 11 Ἰανουαρίου 1872, ἵνα πληρωθεῖ τὸ Παπαδιαμάντειον:
«Ἕνας
Θεὸς θὰ μᾶς κρίνῃ… κ’ἕνας θάνατος θὰ μᾶς ξεχωρίσῃ. [...]
− Κ’ ἕνα κοιμητήρι θὰ μᾶς σμίξῃ».
Στὴ Στυλίδα,
λοιπόν, τὴν κατὰ τὸν Ἀλέξανδρο Μωραϊτίδη:
«[...] Φθιωτικὴν ναυτοπούλαν, ποὺ μοιάζει σἂν ναύτης μὲ φουστανέλλα. Μισὴ στεριανὴ καὶ μισὴ θαλασσινή. Λυγαριὰ καὶ ὕφαλος Μὲ τὸ ἕνα πόδι στὴ βάρκα καὶ τὸ ἄλλο εἰς τὸ ἄλογο. Ναυτοπούλα καὶ κλεφτοπούλα [...]»
ἀναπαύεται ἐν εἰρήνῃ, μαζὶ μὲ τὸν γιό του Κωνσταντῖνο, ὁ Νικόλαος Κασομούλης, ποὺ μὲ τὸν δικό του τρόπο καὶ τὴ δική του γλῶσσα ἔσωσε ἀπὸ τὴν ἐπέλαση τῆς λήθης σημαντικὲς στιγμὲς καὶ μορφὲς τοῦ ’21.
 |
| Ἐφ. Φωνὴ τοῦ Λαοῦ, φ. 15.1.1872, σ. 1. |
Στὸ
φύλλο τῆς 15ης Ἰαν. 1872 ἡ ἐφημερίδα τῆς Λαμίας Φωνὴ τοῦ Λαοῦ δημοσιεύει ‒ἀνωνύμως‒
πρωτοσέλιδη νεκρολογία τοῦ Νικ. Κασομούλη:
«Τὴν πρωΐαν τῆς π. Δευτέρας (10
τρέχ.) ἡ Στυλὶς ἀπώλεσεν ἕνα τῶν χρηστοτέρων καὶ νοημονεστέρων πολιτῶν της, τὸν
ἐν ἀποστρατείᾳ συνταγματάρχην Ν ι κ ό λ
α ο ν Κ α σ σ ο μ ο ύ λ η ν. Οἱ εὐτυχήσαντες
νὰ οἰκειωθῶσιν, εἰ καὶ ἁπλῶς κἂν γνωρίσωσι, τὸν συνετὸν ἐκεῖνον τοῦ μεγάλου ἀγῶνος
ἀπόμαχον, μετὰ θλίψεως, βεβαίως, θ’ἀναπολῶσι τὴν στέρησιν πολεμιστοῦ εὐπαιδεύτου,
χαρίεντος ἐν τῇ συναναστροφῇ, ἐμβριθοῦς ἐν τοῖς λόγοις καὶ μνήμονος ἐν ταῖς
διηγήσεσιν. Ὁ Συνταγματάρχης Ν. Κασσομούλης, ἐκ Μακεδονίας ὁρμώμενος, καθ’ ὅλην
δὲ τῆς μεγάλης τοῦ 1821 ἐπαναστάσεως τὴν διάρκειαν ἐν πολιορκίαις καὶ
στρατοπέδοις τὸν <σπουδαιότερον τῆς ζωῆς αὐτοῦ χρόνον διάτριψεν ἐν πολλοῖς ἀνωτέροις
ἀξιώμασιν. Ἐκ τῆς> πρώτης δυναστείας ἐκλήθη καὶ ὡς ἐν πολέμῳ οὕτω καὶ ἐν εἰρήνῃ
σώματι καὶ διανοίᾳ, ψυχῇ καὶ καρδίᾳ τὴν πολιτείαν ὑπηρέτησεν. Ἀποχωρήσας ὀλίγῳ
πρὸ τῆς τελευταίας μεταβολῆς τῆς ἐνεργοῦ ὑπηρεσίας ἀπεκατέστη ἐν Στυλίδι ἔνθα τὸ
σκληρὸν τοῦ θανάτου δρέπανον τὸν μονογενῆ υἱόν του ἀφήρπασεν, μόνην αὐτῷ καταλεῖψαν
παραμυθίαν τὸν τάφον ἐκείνου παρ’ ᾧ καὶ αὐτὸς ἤδη ἀναπαύεται.
Ἡ κηδεία τοῦ πολιοῦ
γέροντος, μ.μ. τῆς ἐπιούσης γενομένη, ἠκολουθεῖτο ὑφ’ ἁπάσης τῆς πόλεως ἥτις τὴν
μνήμην τοῦ Κασσομούλη τιμῶσα σύμπασα σχεδὸν ἐφιλοτιμήθη μέχρι τοῦ τάφου νὰ τὸν
παρακοολουθήσῃ. Ἤδη ἐν τῷ συμφύτῳ ἐκείνῳ κήπῳ ἐνῷ ὁ υἱός του ἐθάπτετο καὶ ἕτερος
ὑψώθη σταυρός, τὸν τόπον δεικνύων τῆς ταφῆς τοῦ ὑπεραγαπήσαντος τὸν μονογενῆ υἱὸν τοῦ γεννήτορος. Πατὴρ καὶ υἱὸς πρὸς ὥραν
ἡνώθησαν καὶ αὖθις ἐν τῷ οὐρανῷ ὡς μόνην παραμυθίαν τῇ χήρᾳ μητρὶ ἐπαφέντες τὴν
ἀνάμνησιν τῶν ἀρετῶν αἵτινες τὸν βίον των κατακόσμουν!
Εἴθε ὁ Κύριος τοῦ παντὸς ἀναπαύοι
Σε ἐν σκηναῖς δικαίων γηραιὲ φίλε Κασσομούλη!»
Κωνσταντῖνος Σπ. Τσιώλης
Σημ.: Πολλὲς εὐχαριστίες στὴν κ.
Σοφία Βακιρτζηδέλη, Προϊσταμένη Τμήματος Γ.Α.Κ. Φθιώτιδος γιὰ τὴ βοήθειά της.
Χρονικὰ Δυτικῆς Μακεδονίας
τῶν Γρεβενῶν,
φ.953 / 16.1.2022, σ. 15-16.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου