Η ΑΓΡΑΦΙΩΤΙΣΣΑ ΜΑΡΙΚΑ Φ. ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ ΕΓΓΟΝΗ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΦΡΑΓΚΙΣΤΑ ΚΑΙ Ο ΑΛ. ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ

«…καὶ μὲ τρέμοντα χείλη…»

Ἀθησαύριστον Ἀλεξάνδρου Παπαδιαμάντη

Ἡ ἐφημερίδα «ΧΡΟΝΙΚΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ (ΧΔΜ)» σὲ εἰδικὸ ἔνθετο ἀφιερωματικὸ 8σέλιδο, στὸ φ. 730 τῆς Παρασκευῆς 9^ης Ἰουνίου,  δημοσιεύει μία μελέτη μὲ τίτλο: «…καὶ μὲ τρέμοντα χείλη… Ἀθησαύριστον Ἀλεξάνδρου Παπαδιαμάντη»· ἕνα ἄγνωστο, ἀνεύρετο κείμενο τοῦ Ἀλεξάνδρου Παπαδιαμάντη (1851-1911), ποὺ εἶχε καταχωρηθεῖ στὴν ἐφημερίδα «ΕΜΠΡΟΣ», μὲ τὴν ὑπογραφὴ Α. Π.,  στὶς 24 Φεβρουαρίου 1907 καὶ δὲν εἶχε δημοσιευτεῖ σὲ ὅσα μέχρι σήμερα ἔχουν ἐκδοθεῖ γιὰ τὸν Παπαδιαμάντη. 

Πρόκειται γιὰ ἕναν ἐπιμνημόσυνο λόγο γιὰ τὴν Μαρίκα σύζ. Φιλοκλέους Γεωργιάδη (1869-1907) ἐπὶ σειρὰ ἐτῶν δημάρχου Σκιάθου, ἡ ὁποία ἦταν ἐγγονὴ τοῦ Γιαννάκη Φραγκίστα(1774-1861) –μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Ἀνατολικὴ Φραγκίστα τῶν Ἀγράφων–  ὁπλαρχηγοῦ τῆς Ἐπανάστασης τοῦ 1821 καὶ πιστοῦ συντρόφου καὶ συναγωνιστῆ τοῦ προεπαναστατικοῦ ἥρωα Κατσαντώνη. Ὁ Παπαδιαμάντης διατηροῦσε φιλικὴ ἀλλὰ καὶ συγγενικὴ σχέση μὲ τὴν ἱστορικὴ ἀγραφιώτικη οἰκογένεια Φραγκίστα καὶ ἐκτιμοῦσε τὸ ἦθος, τὸν χαρακτῆρα καὶ τὸ κοινωνικὸ ἔργο τῆς ἀγραφιώτισσας Μαρίκας. 

Κυριακάτικη 

εἰκονογραφημένη ἐπιθεώρησις

 «Ἡ Ἀλήθεια»,

Κυριακὴ 

25 Φεβρουαρίου 1907.

Ὅπως σημειώνει ὁ ἐκδότης  τῶν ΧΔΜ Ἀντώνης Παπαβασιλείου:

«Ἀθησαύριστον τοῦ Σκιαθίτη; Ναί. Ἡ ὑπομονὴ καὶ ἡ ἀγραφιώτικη ὑπομονὴ τοῦ καλοῦ φίλου Κωνσταντίνου Τσιώλη ἀνέσυραν ἀπὸ τὸν βυθὸ μάλαμα. Τά «ΧΡΟΝΙΚΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ» δημοσιεύουν σήμερα (γιὰ πρώτη φορά) μικρὰ μυστικὰ τοῦ κόσμου ποὺ ἀγαπᾶμε. Τυπώνοντάς τα νιώθουμε ἐκεῖνο τό:  ‘‘ἐσαΐτευε γκυκὰ εἰς τὴν καρδίαν…’’».

Ἐφ. Ἐμπρός, φ. 3718,
23. 2. 1907, σ. 3.

Αὐτὴ ἡ ἄγνωστη μέχρι σήμερα ἐπιμνημόσυνη νεκρολογία τοῦ Παπαδιαμάντη  γιὰ τὴν Μαρίκα Φιλ. Γεωργιάδη, τὴν χαριτωμένη κόρη τῶν Φραγκίστα τῆς Λαμίας δημοσιεύεται μὲ τίτλο: ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΜΑΡΙΚΑΣ Φ. ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ καὶ ἔχει ὡς ἑξῆς:

 Εἰς τὸν ναὸν τοῦ ἁγ. Γεωργίου τελεῖται σήμερον μνημόσυνον ὑπὲρ τῆς ψυχῆς τῆς ἁγνῆς Μαρίκας, τῆς χαριτωμένης κόρης τῶν Φραγκίστα τῆς Λαμίας καὶ συζύγου τοῦ ἐκ Σκιάθῳ τραπεζίτου καὶ πολιτευτοῦ Φιλοκλέους Γεωργιάδου. Ἡ ἀπόγονος ἐκείνου, τὸν ὁποῖον ὁ ἥρως Κατσαντώνης ὠνόμαζε, κατὰ τὸ ᾆσμα, καὶ σύ, Φραγκίστα μ᾿ ἀδελφέ, ἄξιο μου παλληκάρι, ὑπῆρξε δι᾿ ὅσους τὴν ἐγνώρισαν μία ἀκτὶς χειμερινοῦ ἡλίου, μία αἴγλη ἐαρινοῦ λυκαυγοῦς, ἓν φέγγγος λευκὸν χιόνος καὶ περιστερᾶς χρυσαυγιζούσης, ἓν ἄνθος διαχῦσαν εὐωδίαν, προώρως μαρανθέν. Ἐπὶ δημαρχίας τοῦ συζύγου της, εἰς τὴν Σκίαθον, κατὰ τὴν παρελθοῦσαν περίοδον, ὑπῆρξε προστάτις τῶν πτωχῶν καὶ παρηγορία τῶν τεθλιμμένων, ὅσον ἦτο δυνατὸν εἰς τὴν θέσιν της, ὡς γυναικὸς ἐν τῷ οἴκῳ.

Μόνη ἡ παρουσία της ἤρκει διὰ νὰ φαιδρύνῃ, νὰ ἐμπνεύσῃ θᾶρρος, καὶ νὰ ἀναπτερώσῃ τὰς ἐλπίδας τῶν θλιβομένων. Μὲ μόνην τὴν πραεῖαν, τὴν ἀφελῆ καὶ μελιχρὰν ὁμιλίαν της, πολλάκις κατεπράϋνε τοὺς πόνους τῶν ὀδυνομένων.

Πῶς νὰ παρηγορήσῃ τις τὸν χηρεύσαντα προώρως σύζυγον, τοὺς ἀπορφανισθέντας οἰκείους της; Ποίους λόγους νὰ εὕρῃ διὰ νὰ καταπραΰνῃ τὸ ἄλγος τῆς στερήσεώς των; Ἔπρεπε νὰ ἔχῃ τὴν φωνὴν καὶ τὴν ψυχὴν τῆς Μαρίκας διὰ νὰ δυνηθῇ νὰ ἐνσταλάξῃ βάλσαμον παρηγορίας εἰς τὰς πονούσας καρδίας των; Ἀλλ᾿ ἡ φωνὴ τῆς Μαρίκας ἐσίγασεν φεῦ! διὰ παντός, καὶ ἡ ψυχή της ἐπέταξεν εἰς τὰ αἰθέρια, ὡς ἄγγελόμορφον ὄν, τοῦ ὁποίου δὲν ἦτο ἄξιος ὁ κόσμος.

Ἂς ἑνώσωμεν τὰ δεήσεις καὶ τὰς ἱκεσίας μας καὶ μὲ τρέμοντα χείλη ἂς παρακαλέσωμεν τὸν Ὕψιστον ὅπως ἀναπάυσῃ εἰς τόπον φωτεινόν, εἰς τόπον χλοερὸν τὴν ψυχὴν τῆς ἀθώας Μαρίκας.

Α. Π.

Κωνσταντῖνος Σπ. Τσιώλης

Δεῖτε ὅλο τὸ ἔνθετο ἀφιέρωμα ἐδῶ