ΤΟ ΛΗΜΜΑ «ΑΓΡΑΦΑ» ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΤΟΥ ΕΥΓΕΝΙΟΥ ΓΙΑΝΝΟΥΛΗ

     Γεωργίου Κλήμου

Τὸ λῆμμα «Ἄγραφα» μέσα ἀπὸ τὶς ἐπιστολὲς τοῦ Εὐγενίου Γιαννούλη

Στὰ 1661[1] μιὰ ἱερὴ μορφὴ ὁ Ὅσιος  Εὐγένιος ὁ Αἰτωλὸς ἐγκαταλείπει, μετὰ ἀπὸ μιὰ 16/ἐτῆ πετυχημένη λειτουργία, τὴ σχολὴ τοῦ  Καρπενησίου καὶ ἐγκαθίσταται στὰ Βραγγιανὰ (Εὐρυτανίας) τῶν Ἀγράφων. Ἐδῶ στὴ δυσπρόσιτη, ἄγονη καὶ ξέμακρη ἀπὸ ἄλλα μεγάλα κέντρα περιοχὴ τῶν Ἀγράφων, ὁ ἱερομόναχος Εὐγένιος Γιαννούλης ὁ Αἰτωλός (1579 μὲ 1600-1682) ὁ δραστήριος καὶ μεγάλος αὐτὸς Διδάσκαλος τοῦ Γένους, θὰ ἱδρύσει τὴν περίφημη σχολὴ τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς (Γούβας) τῶν Βραγγιανῶν ποὺ ἀργότερα ἔφερε τὴν ὀνομασία «Μουσεῖο» ἤ «Ἑλληνομουσεῖον Ἀγράφων».

  "τὰ οὐρανομήκη τοῦτα καὶ ὑψηλότατα βουνὰ τῶν Ἀγράφων"

    Τὴ σχολὴ αὐτή, ποὺ στεγαζόταν στὰ οἰκήματα τοῦ μοναστηριοῦ,  ‒κατώτερης καὶ ἀνώτερης μόρφωσης‒,[2] θὰ μετατρέψει γρήγορα σὲ μιὰ φωτοβόλα ἑστία παιδείας καὶ γραμμάτων γιὰ τὴν κεντρικὴ Ἑλλάδα. Τὴν ἐποχὴ τοῦ Εὐγένιου οἱ ἀπόφοιτοι τῆς σχολῆς του, ἦσαν περιζήτητοι, καὶ στελέχωσαν τὸ ἀνώτερο Ἱερατεῖο τῆς Ἐκκλησίας καὶ τῆς παιδείας στὸν ἁπανταχοῦ Ἑλληνισμό.

Ἡ παιδεία του πολὺ ὑψηλή. Εἶχε μαθητεύσει στοὺς καλύτερους διδασκάλους τῆς ἐποχῆς του:[3] Παΐσιο Μεταξᾶ στὴν Κεφαλονιά (1627-1628), Θεόφιλο Κορυδαλέα στὴ Ζάκυνθο (1628-1636;) καὶ Κορυδαλέα καὶ Π. Συρίγο στὴν Πόλη (1636-1639). Ἀνήσυχο πνεῦμα καὶ πολυταξιδεμένος στὸ Ἅγιον Ὅρος (1617-1618), Ἁγίους Τόπους (Ἀλεξάνδρεια – Ἱεροσόλυμα) (1619-1622) παρουσιάζει, πιστεύουμε, ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον πῶς περιγράφει τὰ Ἄγραφα καὶ τοὺς Ἀγραφιῶτες στὴν εἰκοσαετῆ περίπου (1661-1682) διαμονή του στὰ Βραγγιανά.

---

[1] Π. Βασιλείου, Εὐγένιος Γιαννούλης ὁ Αἰτωλὸς καὶ οἱ σπουδαιότεροι μαθητὲς τῶν σχολῶν τῶν Ἀγράφων, β΄ ἔκδοση Στ. Βασιλοπούλου, Ἀθήνα 1985, σ. 52.

[2] Γ. Κλῆμος, «Ὁ μικρὸς Ρίζος ἀπὸ τὴν Καρδιτσομάγουλα. Μιὰ περίπτωση παιδιοῦ μὲ μαθησιακὲς δυσκολίες στὴ σχολὴ τῶν Βραγγιανῶν τὸ 1677». Καρδιτσιώτικα Χρονικά., τ.1 , Καρδίτσα 1995, σ.101-103.

[3] Τάσος Ἀθ. Γριτσόπουλος, «Ἡ προσωπικότης τοῦ Εὐγενίου Γιαννούλη ὡς διδασκάλου», Σύναξις Εὐγένιος ὁ Αἰτωλὸς καὶ ἡ ἐποχή του. Πρακτικὰ 1984, ἔκδοσις Ἱ. Μητρ/λις Καρπενησίου καὶ Σύνδεσμος « Εὐγένιος ὁ Αἰτωλός», Ἀθῆναι 1986, σ. 79-80.

 Γιὰ νὰ δεῖτε ὅλο τὸ ἀρχεῖο πατᾶτε ἐδῶ