ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ π. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΚΑΛΥΒΑ (ΓΟΥΡΙΑ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ 8.7.1939 – ΚΑΜΑΤΕΡΟ ΑΤΤΙΚΗΣ 2.10.2014)

Τιμητικὴ ἐκδήλωση

Τὴν Κυριακή, 3 Νοεμβρίου 2019, πραγματοποιήθηκε, στὸ Πνευματικὸ Κέντρο «Ὅσιος Εὐγένιος Γιαννούλης ὁ Αἰτωλός» τῆς ἐνορίας τοῦ ἱ. ν. Ἁγίου Γεωργίου Καματεροῦ, ἐκδήλωση τιμῆς τῆς ἱερᾶς μνήμης τοῦ π. Δημητρίου Καλύβα, ὁ ὁποῖος ἐκοιμήθη στὶς 2 Ὀκτωβρίου 2014. Προηγήθηκε στὸν ἱ. ν. τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, τὸ θρησκευτικὸ μνημόσυνο. 

π. Δημήτριος Καλύβας

      Συνδιοργανωτὲς ἦσαν, ἡ ἐνορία  Ἁγίου Γεωργίου Καματεροῦ καὶ ἡ οἰκογένεια τοῦ ἐκλιπόντος. Τὸ ἱστολόγιο μας, ellinomouseionagrafon.blogspot.com εἶχε τὴν τιμὴ νὰ μετέχει στὴν ἐκδήλωση μὲ σχετικὴ ὁμιλία μὲ τίτλο:

π. Δημήτριος Καλύβας

 Ὁ ἀκάματος λειτουργός τοῦ Ὑψίστου, τὸ παλλάδιον τῆς ἐνορίας. 

Διονύσιος Μπερερῆς

Ἀκόμη, γιὰ τὴ ζωὴ καὶ τὸ ἔργο τοῦ π. Δημητρίου Καλύβα μίλησαν ὁ νομικὸς κ. Γεώργιος Οἰκονόμου, ὁ ἐκπαιδευτικὸς  κ. Διονύσιος Μπερερῆς καὶ ὁ στρατιωτικὸς καὶ μέλος τοῦ Ἐνοριακοῦ Συμβουλίου κ. Χαράλαμπος Πόκας.

Γεώργιος Οἰκονόμου

Χαράλαμπος Πόκας 

Τὴν ἐκδήλωση ἔκλεισε μὲ  τὸν εὐχαριστήριο  λόγο του ὁ νῦν προϊστάμενος τῆς ἐνορίας π. Κωνσταντῖνος Δαρδαμάνης. Τὸν συντονισμὸ καὶ τὴν παρουσίαση τῆς ἐκδήλωσης ἔκαμε ἐξαιρετικὰ ἡ κ. Ἐριφύλη Τσούτσουρα. Προηγήθηκε ἀρχιερατικὸ μνημόσυνο χοροστατοῦντος τοῦ σεβασμιωτάτου μητροπολίτου Ἡλιουπόλεως κ. Θεοδώρου καὶ τῶν ἐφημερίων τοῦ Ναοῦ καθὼς καὶ ὅμορων ἐνοριῶν.

π. Κων/νος Δαρδαμάνης

Ἀπὸ τὴν οἰκογένεια παραχωρήθηκαν στὸν Ναό, στὴν Ἐνορία, ὅπου θὰ ἐκτίθενται φυλασσόμενα τὰ ἄμφια τοῦ τιμωμένου μακαριστοῦ ἱερέα.

***

π. Δημήτριος Καλύβας

 Ὁ ἀκάματος λειτουργός τοῦ Ὑψίστου, τὸ παλλάδιον τῆς ἐνορίας.

                                                  Ἡ εἰς ἱερέα τιμή «εἰς τὸν τῶν ὅλων Δεσπότην διαβαίνει»                                                                                                                                                           

                                                    (Ἱεροῦ Χρυσοστόμου, PG τ. 54, στλ. 564, «Εἰς τὴν Γένεσιν», Ὁμιλία ΞΕ’, § 4)

Συμφώνως μὲ τὴν ὀρθόδοξη παράδοσή μας ὁ Θεὸς μᾶς γνωρίζει, ἀλλὰ καὶ πολλὲς φορὲς μᾶς χαριτώνει, ἀπὸ τὸ βαπτιστικό μας ὄνομα. Αἰωνία ἡ μνήμη τοῦ πατρὸς καὶ συλλειτουργοῦ ἡμῶν Δημητρίου ἀκούσαμε ἀπὸ τοὺς ἱερεῖς στὴν ἐπιμνημόσυνη δέηση. Ἐτυμολογικά, τὸ ‘‘Δημήτριος’’, τὸ ὄνομα τοῦ ἀειμνήστου τιμωμένου ἱερέα μας, παραπέμπει στὴν μητέρα γῆ, ποὺ μᾶς θρέφει, μᾶς φροντίζει καὶ μᾶς ἀγκαλιάζει ὅλους, μᾶς προστατεύει: ὅπως ὁ π. Δημήτριος ἔκαμνε γιὰ τὴν ἐνορία του καὶ τοὺς ἐνορίτες του· ὅλους ἐμᾶς ποὺ προσήλθαμε νὰ προσευχηθοῦμε ὑπὲρ ἀναπαύσεως τῆς ψυχῆς του ἀλλὰ καὶ νὰ τιμήσουμε πνευματικὰ τὸ ἔργο του καὶ τὴν προσφορά του στὸν τόπο μας καὶ ὄχι μόνο. Ὅμως, καὶ τὸ ἐπώνυμό του ‘‘Καλύβας’’ παραγόμενο ἀπὸ τὸ καλύπτω, προστατεύω, φυλάσσω δηλεῖ τὸν χαρακτήρα τοῦ ἔργου του καὶ τῆς φυσιογνωμίας του, ποὺ ὡς παλλάδιον σκέπει, φυλάττει τὴν ἐνορία μας ἀλλὰ καὶ τὴν πόλη ὅλη, ἀκόμη κι ἀπὸ ἐκεῖ ποὺ βρίσκεται· ἐν σκηναῖς Δικαίων δηλαδή, ἀπ’ ὅπου πρεσβεύει στὴ Θεομήτορα ὑπὲρ ἡμῶν. Αὐτὸ ἦταν τὸ χαρακτηριστικὸ γνώρισμα τῆς προσωπικότητας τοῦ π. Δημητρίου: ἡ ἀδιάλειπτη μέριμνα του γιὰ τὴν ἐνορία καὶ τοὺς ἐνορίτες του, τὸ ποίμνιό του.

Αὐτὴ τὴν ποιμαντικὴ μορφὴ γνώρισα καὶ βίωσα ἀπὸ τὰ μαθητικά μου χρόνια ὅταν τὸν ἐνθυμοῦμαι καὶ ὡς λειτουργὸ τοῦ Ὑψίστου· ‒ὡς μαθητὲς τότε εἴχαμε βλέπετε τὴν ‘‘κακὴ συνήθεια’’ τοῦ ἐκκλησιασμοῦ‒ ἀλλὰ καὶ στὶς μαθητικὲς ἑορτές, στὶς ἐκδηλώσεις τοῦ 1^ου Δημοτικοῦ Σχολείου νὰ εἶναι στὴ πρώτη σειρὰ τῶν καθημένων καὶ νὰ καμαρώνει τοὺς μαθητές, τὰ πνευματικά του παιδιά, τὰ ὁποῖα μετεῖχαν στὶς ἑορταστικὲς ἐκδηλώσεις. Ἀλλά, καὶ στὶς τόσο συκοφαντημένες στὴν ἐποχή μας, προαιρετικὲς μάλιστα, μαθητικὲς παρελάσεις, καυχώμενος ἐν Κυρίῳ, λάμπων ἐκ χαρᾶς ὅλος, παρακολουθοῦσε ἀπὸ τὴν ἐξέδρα τὴν μαθητιώσα νεολαία τοῦ τόπου νὰ παρελαύνει μπροστά του.  

Καὶ ἡ χάρις Του μάλιστα ὅρισε αὐτόν, ἕναν Δημήτριο, νὰ διακονήσει ἐνορία Ἁγίου Γεωργίου καὶ μάλιστα ἐφ’ ὅρου ζωῆς. Οἱ δύο στρατιωτικοὶ ἅγιοι τῆς Ὀρθοδοξίας συναντῶνται ὀνοματοδοτικά, ἐδῶ στὴν ἐνορία τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, τοῦ πολιούχου τοῦ τόπου μας. Εἶναι τυχαῖο ἄραγε πώς, πολὺ συχνά, αὐτὰ τὰ δύο παλληκάρια τῆς χριστιανοσύνης ὅπως ἔχουν ἀποκληθεῖ, ὁ ἅγιος Γεώργιος καὶ ὁ ἅγιος Δημήτριος, στὴν εἰκονογραφική παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας ζωγραφοῦνται μαζί; Μήπως δὲν εἶναι ἔργο τῆς θείας οἰκονομίας, πὼς ἐφέτος καθιερώθηκε ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ἡ 8^η Ἰουλίου ὡς ἡμέρα τιμῆς τῶν Στρατιωτικῶν Ἁγίων, ἡ ὁποία συμπίπτει μὲ τὴν γενέθλιο ἡμέρα τοῦ π. Δημητρίου: 8 Ἰουλίου 1939; 

Λοιπόν, ὁμολογῶ πώς: στοὺς γονεῖς μου ὀφείλω τὸ ζῆν, στοὺς δασκάλους μου τὸ εὖ ζῆν, καὶ στὸν παπα-Δημήτρη Καλύβα, ἀλλὰ καὶ τὸν παππού μου (ἐκ μητρός), παπα-Λάμπρο Θεοδώρου, τὸ Ὀρθοδόξως ζῆν.

Στὶς 2 Ὀκτωβρίου, πρὸ πέντε ἐτῶν,  ἐκοιμήθη, λοιπόν,  τὸν ὀφειλόμενον ὕπνον ὁ π. Δημήτριος Καλύβας, ὁ ἐφημέριος καὶ ἱερατικὸς προϊστάμενος πλέον τῶν πενῆντα ἐτῶν τοῦ ἱ. ν. Ἁγίου Γεωργίου Καματεροῦ, ὅπου ἀποκλειστικὰ ἄσκησε τὰ ἱερατικά του  καθήκοντα καὶ ἐπεβλήθη μὲ τὴ χαρισματική του προσωπικότητα ἐπὶ τῆς κοινωνίας.

Κων/νος Τσιώλης

Ἡ ἐμπιστοσύνη τοῦ ἐκκλησιάσματος στὸ πρόσωπό του ἦταν σχεδὸν ἀπεριόριστη ὡς ἐλάχιστη ἀνταπόδοση στὶς τόσες ἱκεσίες ποὺ ἀνέπεμψε ἐκεῖνος σὲ ὁλόκληρη τὴ διάρκεια τῆς ἱερατικῆς του διακονίας: ὑπὲρ ἀναπαύσεως τῶν κεκοιμημένων μας, ὑπὲρ ὑγείας ἡμῶν, ὑπὲρ προστασίας τῆς ζωῆς μας, ὑπὲρ τῆς προκοπῆς τοῦ τόπου μας. Αὐτὴ ἡ στάση διακονίας καὶ ἀγάπης πρὸς τοὺς ἐνορίτες του στηρίζονταν στὸ γνήσιο εὐχαριστιακὸ καὶ λειτουργικὸ ἦθος του, στὴν πνευματικὴ συμπαράσταση καὶ διακονία τῶν πιστῶν. Μὲ ποιμαντικὴ εὐθύνη ἀντιμετώπιζε καὶ τοὺς ἀπερριμένους ἀπὸ τὴν κοινωνία καὶ δὲν δίσταζε νὰ ἀφηφᾶ τὰ σχόλια τοῦ κοινωνικοῦ περιγύρου καὶ νὰ στηρίζει ὅσους ἦσαν εὐάλωτοι καὶ ἐκτεθειμένοι σὲ κατάκριση καὶ καταλαλιά. Βρισκόταν στὸ κέντρο τῆς κοινωνικῆς ζωῆς τοῦ τόπου καὶ μὲ ἐφόδιο τὴ στέρεη θεολογική του κατάρτιση ἐκινεῖτο μὲ ἄνεση στοὺς ἐνορίτες του καὶ  τοὺς  ἐνέπνεε αἰσθήματα ἐμπιστοσύνης καὶ ἀγάπης.

Βέβαια δὲ ἔλειψαν καὶ οἱ εὐσκανδάλιστοι, οἱ κακῶν παρακλήτορες, οἱ ὁποῖοι ἄδικα γλωσσαλγῶσιν, κατὰ τὴν γλώσσα τοῦ Παπαδιαμάντη, κρίνοντες ‒συνήθως κακόπιστα καὶ κακοπροαίρετα‒ πράξεις ἢ πιθανὲς παραλείψεις του. Ὁ π. Δημήτριος πάντα μὲ συγχωρητικὴ διάθεση, ἀλλὰ πολλὲς φορές, ὅταν δὲν ἐπείθοντο, καὶ μὲ αὐστηρότητα, ἀντιμετώπιζε τοὺς ἄγαν ἐπιπολαίους.

     Ὁ π. Δημήτριος ὑπῆρξε ἐκλεκτὴ τοῦ τόπου φυσιογνωμία μὲ ἐγνωσμένη μόρφωση, μὲ χαρισματικὴ μουσικότητα στὴ φωνή του καὶ ἀνακαινιστικὴ  δράση στὶς ψυχὲς τῶν ἐνοριτῶν του. Δὲν ἦταν ἄνθρωπος τῶν κενῶν λόγων ἀλλὰ τῶν ἔργων. Πλούσιος ὁ ποιμαντικὸς καὶ λειτουργικὸς ἀμητὸς τῆς πεντηκονταετοῦς διακονίας του στοὺς κόλπους τῆς Ἐνορίας καὶ εὐρύτερα τῆς Ἐκκλησίας. Τὸ παράδειγμά του ἀποτελεῖ παρακαταθήκη καὶ γιὰ ἄλλους κληρικούς, ἀλλὰ καὶ γιὰ ὅσους ἐπιθυμοῦν νὰ ἐργασθοῦν μέσα στὴν Ἐκκλησία.  Ὑπηρέτησε γιὰ πέντε δεκαετίες τὸν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας ἀλλὰ καὶ τῆς Κοινωνίας μὲ ὅλες του τὶς δυνάμεις, πνευματικὲς καὶ φυσικές: μὲ πάθος, μὲ θέληση, μὲ βαθιὰ ἀντίληψη τοῦ αἰσθήματος χρέους τῆς διακονίας τοῦ πλησίον, καὶ μὲ τὸ ἔργο του καταξιώθηκε στὴ συνείδηση ὅλων.

Ἀμαλία, πρεσβυτέρα Δημ. Καλύβα.

Ἦταν ἕνας ζωντανός, αἰσιόδοξος καὶ ἀκούραστος ἐργάτης τῆς ἐκκλησίας, ποὺ συνδύαζε ἄριστα τὴ θεωρία μὲ τὴν πράξη. Εἶχε ὀργανώσει σὲ ὅλους τοὺς τομεῖς καὶ κατὰ τὸν καλύτερο τρόπο τὴν Ἐνορία ὅπου διακονοῦσε: τὴ λειτουργικὴ ζωή, τὰ κατηχητικὰ σχολεῖα, τὸ φιλανθρωπικὸ καὶ κοινωνικὸ ἔργο τῆς Ἐνορίας

Ἐμπνεόμενος ἀπὸ τὸ οἰκουμενικὸ πνεῦμα τῆς Ὀρθοδοξίας φρόντισε ἡ Ἐνορία του νὰ ἐπισκεφθεῖ  ὅλα τὰ μεγάλα χριστιανικὰ  προσκυνήματα: Ἅγιοι Τόποι, Κωνσταντινούπολη, Παραδουνάβιες χῶρες κ. ἄ. Ἀλλά, ἡ καρδιά του ἦταν δοσμένη στὸ Ἅγιον Ὄρος. Τακτικὰ ἐπισκεπτόταν τὴν Ἀθωνικὴ Πολιτεία, γιὰ νὰ ἀναβαπτισθεῖ στὰ νάματα τῆς φιλοκαλίας, ἐκεῖ, στὶς πηγὲς τῆς φιλοκαλίας.

     Ὁ π. Δημήτριος δὲν περιορίστηκε μόνο στὴν ἀνέγερση τοῦ νέου ἱ. ν. τοῦ Ἁγίου Γεωργίου, ἀλλὰ συνόδευσε τὸ ἔργο αὐτὸ καὶ τὸ πλαισίωσε μὲ ἕνα δυναμικὸ πνευματικὸ κέντρο, ποὺ στέγασε πολλὲς καὶ ποικίλλες πνευματικὲς καὶ παιδευτικὲς δράσεις καὶ δραστηριότητες. Στὸν χῶρο αὐτό, μετὰ ἀπὸ εἰσήγησή μας, ὀνοματοδότησε τὴ μεγάλη αἴθουσα ἐκδηλώσεων, σὲ Αἴθουσα «Εὐγένιος Γιαννούλης ὁ Αἰτωλός», τιμώντας τὴν ἱερὴ μνήμη τοῦ Ὁσίου Εὐγενίου καὶ ἰδιαίτερα τὴν προσφορά του στὰ Γράμματα στὶς περιοχὲς τῆς Αἰτωλίας ‒ἀπ’ὅπου κι ἡ ἰδιαίτερη καταγωγή τοῦ π. Καλύβα‒ καὶ τῶν Ἀγράφων τὴν ζοφερὴ περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας. Εἶχε προηγηθεῖ, σὲ προγενέστερο χρόνο, πάλι μὲ εἰσήγησή μας, ἡ ἁγιογράφηση ἐντὸς τοῦ ναοῦ τοῦ Ἁγίου Γεωργίου Καματεροῦ ὁλόσωμης, σὲ φυσικὸ μέγεθος, τοιχογραφίας τοῦ ὁσίου Εὐγενίου τοῦ Αἰτωλοῦ. Μὲ εὐμεγέθη φορητὴ εἰκόνα, ἰδίοις δαπάναις,  τοῦ ὁσίου Εὐγενίου φρόντισε νὰ κοσμήσει καὶ τὸν χῶρο τοῦ Πνευματικοῦ Κέντρου τῆς Ἐνορίας.  

  Μεγάλη ἱκανοποίηση τοῦ προσέφερε, ὅσο ἦταν ἐν ζωῇ, ἡ συνεχὴς πρόοδος τῶν πνευματικῶν του τέκνων· ἀλλὰ χαίρει καὶ ἀγάλλεται γι αὐτὰ καὶ ἐκεῖ ποὺ βρίσκεται.  Μπορεῖ πλέον καὶ παρουσιάζει τὰ ἔργα καὶ τοὺς κόπους του ἐνώπιον τοῦ Δικαιοκρίτη Χριστοῦ· τὴν ἐπιτυχία τοῦ ἔργου καὶ τῆς ἀποστολῆς του μέσα στὴν Ἐκκλησία Του. Μπορεῖ καὶ ἔχει τὸ δικαίωμα νὰ πεῖ μὲ παρρησία, ὅπως ὁ Ἀπόστολος Παῦλος:

«τὸ ἔργον τετέλεκα, τὴν πίστιν τετήρηκα, λοιπόν, ἀπόκειταί μοι ὁ τῆς δικαιοσύνης στέφανος» (Β΄ Τιμ. 4:7-8).

Ὅλα αὐτὰ τὰ χρόνια ἀρωγὸ καὶ συμπαραστάτη του, ὅπως ὁ ἴδιος ὁμολογοῦσε, εἶχε τὴν ὁμόζυγό του, τὴν ἡσυχαστική, ἀθόρυβη παρουσία τῆς μορφῆς τῆς πρεσβυτέρας του Ἀμαλίας. Καταλυτικὴ καὶ καθοριστικὴ ἡ συμβολή της στὸ ἐνοριακὸ ἔργο τοῦ π. Δημητρίου. Πῶς ὄχι ἄλλωστε, ἀφοῦ, γιὰ νὰ ἐπανέλθω πάλι σὲ μιὰν ἑτυμολογικὴ προσέγγιση, τὸ ὄνομα Ἀμαλία καίτοι ξενικῆς προελεύσεως, ἀποδίδεται ὡς πρόσωπο ‘‘ἐργατικὸ καὶ γόνιμο’’: τὰ ἰδιαίτερα γνωρίσματα δηλαδὴ τῆς ἀειμνήστου πρεσβυτέρας Ἀμαλίας.

Τὴν τελευταία δεκαετία, περίπου, τῆς ἱερατικῆς του διακονίας εἶχε ἀδελφὸ καὶ συλλειτουργὸ τὸν π. Κωνσταντῖνο Δαρδαμάνη, τὸν σημερινὸ ἱερατικὸ προϊστάμενο τοῦ ναοῦ καὶ τῆς ἐνορίας Ἁγίου Γεωργίου Καματεροῦ, τὸν ὁποῖο κατά τινα τρόπο ὅρισε ὡς ἱερατικό του διάδοχο. Καὶ πράγματι ὁ π. Κωνσταντῖνος βαδίζει ποιμαντικὰ στὰ βήματα τοῦ ἀειμνήστου π. Δημητρίου. Ἀσπάζομαι πανευλαβῶς τὴν δεξιάν του καὶ τὸν εὐχαριστῶ, αὐτὸν καὶ ὅλο τὸ Ἐκκλησιαστικὸ Συμβούλιο τῆς ἐνορίας ποὺ μὲ ἐτίμησε μὲ τὴν πρότασή του νὰ εἶμαι ἐκ τῶν ὁμιλητῶν στὴ σημερινὴ ἐκδήλωση γιὰ τὴ μορφὴ καὶ τὸ ἔργο τοῦ π. Δημητρίου. Ὡσαύτως εὐχαριστῶ καὶ τὴν οἰκογένειά του, ποὺ ἔκαμε ἀποδεκτὴ τὴν συμμετοχή μου ὡς ὁμιλητοῦ στὴν ἐκδήλωση: μεγάλη μου τιμή! Ἀκόμη, συγχαίρω τὸν Γεώργιο Οἰκονόμου καὶ τὸν Χαράλαμπο Πόκα γιὰ τὴν πρωτοβουλία ποὺ εἶχαν νὰ ὀργανώσουν τὴν ἐκδήλωση ἀλλὰ καὶ τοὺς κόπους καὶ μόχθους ποὺ κατέβαλαν γιὰ τὴν πραγματοποίησή της.

Τέλος, προτείνω στὴν Ἐνορία, ὅσο κι ἂν αὐτὸ θὰ φανεῖ σὲ κάποιους ὑπερβολή· δὲν εἶναι ὅμως καί, μετὰ λόγου γνώσεως, τὸ πιστεύω: τὴν πραγματοποίηση κάθε χρόνο τὸν μῆνα Ὀκτώβριο, τὸν Ἅη-Δημητρίτη μῆνα κατὰ τὸν Σκιαθίτη λόγιο Ἀλέξανδρο Μωραϊτίδη, μιᾶς ἐκδήλωσης,  μὲ διαφορετικὸ περιεχόμενο κάθε χρονιά, ἕνα εἶδος «Παπαδημήτρια», δηλ., στὴν ἱερὰ μνήμη τοῦ π. Δημητρίου Καλύβα.  

Ἂς ἔχουμε τὴν εὐχή του