ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΚΑΡΙΜΠΑΣ († 21 ΙΑΝ. 1984)

 

Ἔτος Γιάννη Σκαρίμπα (1893-1984) τὸ 2024, καθὼς συμπληρώνονται 40 ἔτη ἀπὸ τὴν κοίμησή του. Στὴν ἐκπνοὴ τοῦ χρόνου ‒31 Δεκ. 2024‒ τὸ «Ἑλληνομουσεῖον Ἀγράφων» συμμετέχει σὲ ἀφιέρωμα τοῦ φιλογενοῦς μονοφύλλου ἐντύπου ΤΥΡΒΗ, στὸ φ. 24, γιὰ τὸν Γιάννη Σκαρίμπα, μὲ τὸ ἄρθρο «Ἀγαπητέ μου καὶ σεβαστέ μου κ. Πουρνάρα».

Ἀγαπητέ μου καὶ σεβαστέ μου κ. Πουρνάρα

Ὁ ἀντισυμβατικὸς, ἀνατρεπικός, ἐκκεντρικὸς λογοτέχνης Γιάννης Σκαρίμπας, ‒διάκονος ἀκόμη καὶ τοῦ λαϊκοῦ θεάτρου Σκιῶν‒ στὸ σύντομο αὐτοβιογραφικό του σημείωμα, γραμμένο στὴ Χαλκίδα στὰ 1975, ἐννέα χρόνια πρὶν τὸν θάνατό του, κάνει μνεία ἑνὸς στίχου ‒ἔστω καὶ παραλλαγμένου κατὰ μία λέξη‒ ἀπὸ τὸ ποίημα «Ἡ προσευχὴ τοῦ ταπεινοῦ» τοῦ Καρπενησιώτη, μὲ καταγωγὴ ἐκ πατρὸς ἀπὸ τὴ Γρανίτσα τῶν Ἀγράφων, λογοτέχνη, δημοσιογράφου καὶ Ἀκαδημαϊκοῦ Ζαχαρία Παπαντωνίου (Καρπενήσι 1877 - Ἀθήνα 1940):

«Τώρα, ὑπὲρ τὰ 84 μου χρόνια γεγονώς, ἐφησυχάζω (σχεδὸν μόνος) στὸ σπιτάκι μου, ζῶ ἀεὶ μὴ διδασκόμενος, ἐν ἀναμονῇ τοῦ "ἐσχάτου μου μαθήματος", εὐχαριστώντας ἐκεῖνο ποὺ ὀνομάζουμε Θεό, "γιὰ τὰ βουνὰ καὶ γιὰ τὰ δάση ποὺ εἶδα" (τοῦ Ζαχ. Παπαντωνίου)».

 

Ὅμως, δὲν εἶναι πρώτη φορὰ ποὺ ὁ Σκαρίμπας ἀναφέρεται ἢ σχετίζεται μὲ Εὐρυτάνες λoγίους. Ἕνας ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους τῶν Γραμμάτων μὲ τὸν ὁποῖο εἶχε στενὴ σχέση καὶ ἐπικοινωνία καὶ ὁ ὁποῖος εἶχε καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Εὐρυτανία καὶ συγκεκριμένα ἀπὸ τὸ Μεγάλο Χωριό, τὸ γνωστὸ καὶ ὡς Τρανοχώρι, τοῦ Καρπενησίου, ἦταν καὶ ὁ χαλκέντερος ἐκδότης ἐφημερίδων καὶ δημοσιογράφος Δημήτριος Πουρνάρας (1900-1986)· ὑπέγραφε ἄλλωστε πολλὰ ἀπὸ ἄρθρα του ὡς «Π. Χαλκέντερος». Ὁ Σκαρίμπας συνεργαζόταν μαζί του, ὡς ἀρθρογράφος τῆς ἐφημερίδας «Ἐλεύθερος», τὴν ὁποία ἐξέδιδε  ὁ Δ. Πουρνάρας ἀπὸ τὸ 1945 ἕως τὸ 1955. Φαίνεται πὼς ἡ σχέση τους δὲν ἦταν μία ψυχρὴ ἐπαγγελματικὴ συνεργασία καθὼς σώζεται γράμμα τοῦ Σκαρίμπα πρὸς τὸν Πουρνάρα, στὶς 17 Μαΐου 1965, ἀπὸ ἐρημητήριό του στὴ Βοιωτία, καθὼς στὴ Χαλκίδα ‒τὴν πόλη ποὺ ἀποτελεῖ σημεῖο ἀναφορᾶς καὶ σφραγίζει ὅλο τὸ ἔργο του‒ νοιώθει ὅτι θεωρεῖται σὰν ξένος, ὅπως δηλώνει ὁ ἴδιος, καὶ μὲ τὸ ὁποῖο τοῦ ζητεῖ ἕνα:

[...] μικρὸ καὶ κοντοπρόθεσμο δάνειο χιλίων πεντακοσίων / ἢ χιλίων δραχμῶν.

Φαίνεται ὅτι καὶ τότε, μᾶλλον περισσότερο τότε, οἱ συντάξεις ἦσαν πενιχρὲς καὶ ἔφταναν ἕως τὸ πολὺ λίγο πάνω ἀπὸ τὸ πρῶτο δεκαπενθήμερο τοῦ μηνός· πόσο μᾶλλον γιὰ κάποιον μὲ πολυμελὴ οἰκογένεια ὅπως ὁ Γιάννης Σκαρίμπας. Ἀναγκάζεται, λοιπόν, ἀκόμη καὶ ὁ λιτοδίαιτος ἐρημίτης τῆς Χαλκίδας, πρὶν τελειώσει ὁ μήνας, εὑρισκόμενος σὲ μιὰ ἀνθρώπινη ἀνάγκη, νὰ προσφεύγει σὲ φίλους καὶ γνωστούς του ‒ὅπως ὁ Δημήτριος Πουρνάρας‒ γιὰ ἕναν μικρὸ καὶ σύντομο δανεισμό· μὲ τὴν ὑπόσχεση νὰ τοῦ ἀποδώσει τὸ δάνειο, ἀπὸ τὴ σύνταξη τοῦ ἑπομένου μηνὸς Ἰουλίου. Ὅπως μάλιστα σημειώνει: εἰς πάντοτε ἄλλωστε ὑπόχρεος.

Ντῖνος Ἀγραφιώτης