Ἑλληνομουσεῖον (τό). Ὀνομασία διδομένη πολλαχοῦ, ἐπὶ Τουρκοκρατίας, εἰς τὰ σχολεῖα ἀνωτέρων πως σπουδῶν. Περί «κοινῶν ἑλληνομουσείων ἐπ᾿ ὠφελείᾳ τοῦ γένους κοινῇ» γίνεται λόγος καὶ ἐν σιγιλλίῳ τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχου Γρηγορίου Ε', ἐκδοθέντι κατ᾿ Αὔγουστον τοῦ 1819.


Σ᾿ αὐτὸν τὸν διαδικτυακὸ χῶρο, ποὺ ἀπευθύνεται στοὺς φίλους τῆς χώρας τῶν Ἀγράφων, φιλοξενοῦνται κείμενα, ἄρθρα, μελέτες, ἀνακοινώσεις, βιβλία εἰκόνες, ταινίες ποὺ ἀφοροῦν ἢ παραπέμπουν στὴν ἱστορία, τὸν πολιτισμό, τὶς παραδόσεις, τὸ φυσικὸ περιβάλλον τοῦ ἱστορικοῦ χώρου τῶν Ἀγράφων, ὅπως αὐτὸς ἦταν γνωστὸς στὴν ὕστερη βυζαντινὴ ἀλλὰ καὶ μεταβυζαντινὴ ἐποχή. Σκοπὸς τῆς δημιουργίας του εἶναι νὰ γίνουν γνωστὰ καὶ νὰ ἀναδειχθοῦν, κατὰ τὰς δυνάμεις ἡμῶν, ὅλα ἐκεῖνα τά ‒ἀνὰ τοὺς αἰῶνες‒ ἰδιαίτερα χαρακτηριστικὰ γνωρίσματα τοῦ τόπου μας καὶ τῶν ἀνθρώπων του.

Κυριακή 19 Μαρτίου 2017

KΑΙΣΑΡΙΟΣ ΔΑΠΟΝΤΕΣ, «ΒΡΥΣΙΣ ΛΟΓΙΚΗΣ»

Χαρίτων Καρανάσιος
Τὸ ἄγνωστο ἔργο τοῦ Καισαρίου Δαπόντε, Βρύσις λογικῆς (1778 ):
Ἐπιστολαὶ ἐκ τῆς φυλακῆς καὶ κατὰ τῶν Κολυβάδων.

Στὸν τόμο 12 (2016) τοῦ περιοδικοῦ Μεσαιωνικὰ καὶ Νέα Ἑλληνικὰ τοῦ Κέντρου Ἐρεύνης τοῦ Μεσαιωνικοῦ καὶ Νέου Ἑλληνισμοῦ τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν (ΚΕΜΝΕ) δημοσιεύται μελέτη τοῦ κ. Χαρίτ. Καρανάσιου, ἐρευνητὴ καὶ διευθυντὴ ἐρευνῶν τοῦ Κέντρου, μὲ ἀντικείμενο τὸ ἀνέκδοτο ἔργο τοῦ Καισ.  Δαπόντε, Βρύσις λογικῆς.

Ὁ ἁγιορείτης λόγιος μοναχὸς Καισάριος (κατὰ κόσμον Κωνσταντῖνος) Δαπόντες (Σκόπελος 1713/14 – 1784), στιχουργὸς καὶ χρονογράφος τοῦ 18ου αἰώνα, στὸ γνωστὸ ἔργο του Ἱστορικὸς κατάλογος ἐπισήμων ἀνδρῶν (1700-1784), ποὺ ἐκδίδεται τὸ 1872 ἀπὸ τὸν Κωνσταντῖνο Σάθα, κάνει μνεία τοῦ ἔργου καὶ τῆς προσωπικότητας τοῦ «δικοῦ μας», Ἀναστασίου Γορδίου.[1]
Ὅπως μεταξὺ ἄλλων σημειώνει:
«Ἀναστάσιος Γόρδιος ἱερομόναχος, ἦτον ἀπὸ τὴν ἐπαρχίαν Ἀγράφων, περίφημος, πολυμαθής, ἐνάρετος, ἔχει ἐπιστολὰς ἑλληνικὰς πρὸς τοὺς ὁμοίους του, (τὰς ἔχω) καὶ βιβλίον κατὰ Λατίνων, ἀτύπωτον, τὸ ἔχω· εἰς τοῦτο γράφει ἐνάντια τῶν χρησμῶν, καὶ μὲ τὴν Ἀποκάλυψιν τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ θεολόγου καὶ ἀποστόλου ἀποδείχνει, ὅτι δὲν θέλει ἀναστηθῇ πλέον ἡ Βασιλεία τῶν Ρωμαίων, ὡς προείπασιν οἱ χρησμοί, καὶ οἱ πτωχοὶ Ρωμαῖοι πιστεύοντες χαίρουσι· μὲ τὸ ὁποῖον συμφωνῶ καὶ ἐγώ … Τὸν Γόρδιον τὸν ἐζήτησεν ὁ Νικόλαος βόδας, καὶ δὲν ὑπῆγεν, ὡς τὸν μέγαν Ἀντώνιον ὁ μέγας Κωνσταντῖνος, καὶ δὲν ὑπῆγεν, ὡς ὁ Διογένης τὸν μέγαν Ἀλέξανδρον, καὶ δὲν ὑπῆγεν. Εὖγε τῶν ἀνδρῶν, καὶ τῶν τριῶν, καὶ ὄντως φιλοσόφων! Διὰ τοῦτο καὶ αἰωνία ἡ μνήμη τους»
Ἐπίσης, στὴν συνέχεια δημοσιεύει δύο ἐπιστολὲς τοῦ Γορδίου πρὸς τὸν ἱερέα Ἀντώνιο ἀπὸ τὴν Νέα Κώμη.
Ὁ κ. Καρανάσιος μᾶς παραχώρησε τὴν μελέτη του γιὰ ἀνάρτηση στὸ ἱστολόγιό μας καὶ τὸν εὐχαριστοῦμε γιὰ τὴν εὐγενική του χειρονομία καὶ γιὰ φιλαγραφιώτικα αἰσθήματά του, καθώς, ὡς γνωστόν, ἔχει ἐπιμεληθεῖ, τὸ 2011, τὴν ἔκδοση τῆς ὀγκώδους ἀλληλογραφίας τοῦ Ἀναστασίου Γορδίου.
Κωνσταντῖνος Σπ. Τσιώλης


Δεῖτε ὅλο τὸ ἀρχεῖο ἐδῶ




[1] Κ. Ν. Σάθας, Μεσαιωνικὴ Βιβλιοθήκη, τ. 3, Βενετία 1872.

2 σχόλια:

  1. Μεγαλη ἡ τιμὴ γιὰ τὴ Σκόπελο, τὴν "χρυσὴν πατρίδα" τοῦ Δαπόντε ἡ παρουσίαση τῆς θαυμασιας αὐτῆς μελετης τοῦ κ. Καρανασιου. Εὐχαριστοῦμε τὸν κ. Κ. Σπ. Τσιωλη γιὰ τοὺς κόπους καὶ τὴν ὅλη του φροντίδα. παπα-κ. σκοπελίτης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Εὐχαριστοῦμε πάτερ. Ἄλλωστε οἱ σχέσεις Ἀγράφων καὶ Σκοπέλου διακρατοῦν μέχρι τὶς μέρες μας· καὶ πληθαίνουν. κ.τ.

      Διαγραφή