ΖΗΣΙΜΟΣ ΛΟΡΕΝΤΖΑΤΟΣ, 100 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ*

Ὁ Ζήσιμος Λορεντζάτος (1915-2004) γιὰ τὸν Εὐγένιο Γιαννούλη τὸν Αἰτωλό*

Κατὰ τὸν ἐπιφανὴ ἕλληνα ἱστορικὸ Κωνσταντῖνο Σάθα (1842-1914), «Ἀπὸ τῆς ΙΖ΄ ἑκαντοταετηρίδος ἡ ἐν Ἀγράφοις Σχολὴ  ἐπὶ ἑκατὸν πεντήκοντα ἔτη ἀδιαλείπτως ἐξέπεμπε τὰς ζωογόνους αὐτῆς ἀκτῖνας οὐχὶ μόνον ἐπὶ τὰ πέριξ ἀλλὰ καὶ τὰς ἀπωτέρω κειμένας χώρας…».

  

 Οἱ ζωογόνες αὐτὲς πνευματικὲς ἀκτῖνες ἔφτασαν μέχρι τὴν πρόσφατη ἐποχή, τὸν 20^ο  αἰ., καὶ προσείλκυσαν τὸ ἐνδιαφέρον, ἀλλὰ καὶ τὸν θαυμασμό, τοῦ σπουδαίου διανοητῆ τοῦ 20^ου αἰ. Ζήσιμου Λορεντζάτου  (1915-2004) ὁ ὁποῖος γράφει γιὰ τὸν Εὐγένιο Γιαννούλη τὸν Αἰτωλό (περ. 1597-1682) στὸ ἔργο του COLLECTANEA[1]:

«Γυρεύω νὰ μάθω περισσότερα γιὰ τὴ θαυμαστὴ γραφὴ τοῦ Εὐγενίου (Γιαννούλη) τοῦ Αἰτωλοῦ († 1682) ‒ ἀπὸ τὶς ζωντανότερες ποὺ ξέρω πρὶν τὸ Μακρυγιάννη».

 Ἡ ἡμερολογιακὴ αὐτὴ καταγραφὴ δὲν εἶναι χρονολογημένη, φέρει δὲ τὸν ἀριθμὸ 55 στὸ σύνολο τῶν 1208 καταγραφῶν τοῦ ἔργου.[2]

Τὸ γεγονὸς πὼς μία λόγια μορφή ‒ἀπὸ τὶς σημαντικότερες τοῦ 20^ου αἰ.‒,  ὅπως ὁ Ζήσιμος Λορεντζάτος ἀναγνώρισε τὴ δύναμη τῆς γραφῆς τοῦ Εὐγενίου Γιαννούλη τρεῖς, περίπου, αἰῶνες μετὰ τὴν κοίμησή του,[3] καταδεικνύει πόσο ἰσχυρὴ πνευματικὴ προσωπικότητα ἦταν καὶ τὴν ἀγαθὴ τύχη ποὺ εἶχε ὁ τόπος μας, τὰ Ἄγραφα, νὰ ἔχει ὡς θεμελιωτὴ τῆς Παιδείας καὶ δημιουργὸ μιᾶς δυναμικῆς πνευματικῆς παράδοσης στὴν περιοχὴ τῶν Ἀγράφων, ἕναν δάσκαλο ὅπως ὁ Εὐγένιος Γιαννούλης ὁ Αἰτωλός,[4] χωρὶς τὴν παρουσία τοῦ ὁποίου δὲν θὰ γινόταν λόγος γιὰ Παιδεία σὲ ὅλη τὴ Δυτικὴ Στερεὰ Ἑλλάδα τὴν περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας.

                                                                                                         Κωνσταντῖνος Σπ. Τσιώλης

   *Δεῖτε ἐδῶ ἕνα ἀφιέρωμα γιὰ τὰ 100 χρόνια ἀπὸ τὴν γέννηση τοῦ Ζήσιμου Λορεντζάτου ἀπὸ τὴ ἐφημερίδα τῶν Γρεβενῶν «ΧΡΟΝΙΚΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ»

---

[1] Ζήσιμος Λορεντζάτος, Collectanea, ἐπ. Σταῦρος Ζουμπουλάκης, ἐκδ. Δόμος, Ἀθήνα 2009

[2] Στὸ ἴδιο, σ. 26

[3] 6 Αὐγούστου 1682, στὰ Μεγ. Βραγγιανὰ τῶν Ἀγράφων

[4] Γιὰ τὸν Εὐγένιο Γιαννούλη τὸν Αἰτωλὸ βλ. Πάνος Βασιλείου, Ὁ μεγάλος Διδάσκαλος τοῦ Γένους Εὐγένιος Γιαννούλης ὁ Αἰτωλὸς καὶ οἱ σπουδαιότεροι μαθητὲς τῶν Σχολῶν τῶν Ἀγράφων, ἐκδ. Στέφ. Βασιλόπουλος, Ἀθήνα ²1985· Ἐλπίδα Καραπάνου-Παπαδοπούλου, Εὐγένιος Γιαννούλης ὁ “Αἰτωλός”, Ἀγρίνιο 1988· Εὐγενίου Γιαννούλη τοῦ Αἰτωλοῦ Ἐπιστολές. Κριτικὴ ἔκδοση, ἐπιμ. Ι. Ε. Στεφανὴς ‒ Νίκη Παπατριανταφύλλου-Θεοδωρίδη [Ἐπιστ. Ἐπετ. Φιλοσ. Σχολῆς Πανεπ. Θεσσαλονίκης, περ. Β´, Τμ. Φιλολ., Παράρτημα 1], Θεσσαλονίκη 1992· Ἱερὰ Μητρόπολις Καρπενησίου ‒ Σύνδεσμος «Εὐγένιος ὁ Αἰτωλός», Σύναξις. Εὐγένιος Γιαννούλης ὁ Αἰτωλὸς καὶ ἡ ἐποχή του, Καρπενήσιον, 12-14 Ὀκτωβρίου 1984, Πρακτικά, ἐπιμ. Παν. Κ. Βλάχος, Ἀθήνα 1986.