ΠΑΥΛΟΣ Μ. ΜΕΛΑΣ († 13.10.1904)

 

Μὲ ἀφορμὴ τὴ συμπλήρωση 120 ἐτῶν ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ Παύλου Μελᾶ, στὴ Στάτιστα (νῦν Μελᾶς) τῆς Δυτ. Μακεδονίας, τὸ φιλογενὲς ἔντυπο Χρονικὰ Δυτικῆς Μακεδονίας  καὶ ὁ φιλίστωρ ἐκδότης του Ἀντώνης Ν. Παπαβασιλείου δημοσίευσαν, στὸ φ. τῆς 13 Ὀκτωβρίου (ἡμέρα τοῦ ἡρωϊκοῦ θανάτου τοῦ Π. Μελᾶ) 2024, ὀ κ τ α σ έ λ ι δ ο ἀφιέρωμα, στὸν «Μίκη Ζέζα» τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγώνα. Στὸ ἀφιέρωμα μετέχει καὶ ὁ συνεργάτης τοῦ ἱστολογίου μας, Κωστούλας Γαλάνης. Δεῖτε καὶ "κατεβάστε", ὡς ἀρχεῖο PDF, τὸ ἀφιέρωμα ἐδῶ:

https://mygrevena.gr/%cf%80%ce%b1%cf%8d%ce%bb%ce%bf%cf%82-%ce%bc%ce%b5%ce%bb%ce%ac%cf%82-120-%cf%87%cf%81%cf%8c%ce%bd%ce%b9%ce%b1-%ce%b1%cf%80%cf%8c-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%b8%cf%85%cf%83%ce%af%ce%b1-%cf%84%ce%bf%cf%85/

Ὁ Ἀθηναῖος ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΩΡΑΪΤΙΔΗΣ

 

NAOΣ ΑΓΙΟY ΕΛΙΣΣΑΙΟY ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

 

9 Ὀκτωβρίου 2024

Μνήμη Ἀνδρονίκου καὶ Ἀθανασίας

 

Μὲ πρωτοβουλία τοῦ π. Νεκταρίου Μαμαλούγκου, συλλειτουργοῦντος καὶ τοῦ π. Ἰωακεὶμ Ἰωακειμίδη, λειτουργήθηκε, στὶς 9 Ὀκτ. 2024, ὅταν τιμᾶται ἡ μνήμη τοῦ ἐξ Ἀντοχείας τῆς Συρίας ὁσιακοῦ ζεύγους τοῦ 6^ου μ.Χ. αἰ. Ἀνδρονίκου καὶ Ἀθανασίας, ὁ ἱστορικὸς ναὸς τοῦ Ἁγίου Ἐλισσαίου στὴν Ἀθήνα, στὴν Πλάκα. Ἱεροψάλτης ὁ κ. Μιχαὴλ Δημητριάδης, εἰς τόπον καὶ τύπον ἱεροψάλτου Ἀλεξάνδρου Παπαδιαμάντη. Ἐπίτροπος, ὁ θαλλερώτατος, ἀκάματος, χαλκέντερος ’Ελισσαῖος Τσεκούρας, ὁ φερώνυμος τοῦ Ναοῦ.

Στὸ θεῖο κήρυγμά του ὁ π. Νεκτάριος, βασιζόμενος στὴν εὐαγγελικὴ περικοπὴ τῆς ἡμέρας, συνέδεσε τὴ θαυμαστὴ κατάπαυση τῶν ἀνέμων καὶ τῆς ταραχῆς τῶν ὑδάτων, μὲ τὴ γαλήνη ποὺ προσφέρεται ἀπὸ τὸν σύνδεσμό μας μὲ τὸν Χριστό, γεγονὸς ποὺ ἀποδείχθηκε καὶ στὸν βίο τῶν ἑορταζομένων ὁσίων Ἀνδρονίκου καὶ τῆς συμβίας αὐτοῦ, μετὰ τὸν θάνατο τῶν τέκνων τους. ἀλλὰ καὶ τὴ σχέση του Ναοῦ καὶ τῆς σημερινῆς μνήμης τῶν ὁμοζύγων ὁσίων, μὲ τὸν λόγιο σκιαθίτη Ἀλέξανδρο Μωραϊτίδη· τὸν κοιμηθέντα ὡς μοναχὸ Ἀνδρόνικο στὴ μονὴ Εὐαγγελισμοῦ στὴ Σκιάθο. Ὡς γνωστόν, τὸν ναὸ τοῦ Ἁγίου Ἐλισσαίου διακονοῦσε, ὡς λειτουργὸς τοῦ Ὑψίστου, ὁ ἅγιος παπα-Νικόλαος ὁ Πλανᾶς, μὲ ἱεροψάλτες –στὶς κατανυκυτικὲς ἀγρυπνίες, ποὺ τελοῦνταν τακτικὰ στὸν Ναό‒ τὸν Ἀλέξανδρο Παπαδιαμάντη (†3.1.1911), ὡς δεξιὸ ἱεροψάλτη καὶ τὸν τριτεξάδελφό του Ἀλέξανδρο Μωραϊτίδη ὡς ἀριστερό, στὰ τέλη τοῦ 19ου καὶ τὶς ἀρχὲς τοῦ 20ου αἰ. Στὶς ἀγρυπνίες αὐτὲς ὁ Ἀλέξανδρος Μωραϊτίδης (†25.10.1929) γνώρισε τὴ Βασιλικὴ Φουλάκη τὴν ὁποία ἔλαβε, τὸ 1901, ὡς σύζυγό του. Ἕνας γάμος ποὺ διήρκησε μέχρι τὸ 1914, ἔτος θανάτου τῆς Βασιλικῆς, καὶ ἦταν ἕνας γάμος ἐν παρθενίᾳ, ἄνευ σαρκικῆς σχέσης. Λίγους μῆνες πρὸ τοῦ θανάτου της ἔλαβε τὸ μοναχικὸ ἀγγελικὸ σχῆμα μὲ τὸ ὄνομα «Ἀθανασία». Ὁ Ἀλέξ. Μωραϊτίδης, ἐπίσης, λίγες ἡμέρες πρὸ τῆς κοιμήσεώς του, ἐκάρη μοναχὸς στὴ μονὴ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Σκιάθου, μὲ τὸ ὄνομα Ἀνδρόνικος: μὲ σκοπὸ νὰ συνεορτάζουν, ἐν οὐρανοῖς, μὲ τὴ σύζυγό του Βασιλικὴ καὶ μετέπειτα Ἀθανασία μοναχή, στὶς 9 Ὀκτωβρίου.

Ἐπίσης, πρὸ τῆς ἀπολύσεως, ἐτελέσθη μνημόσυνο μετὰ κολλύβου ὑπὲρ ἀναπαύσεως τῶν ψυχῶν τοῦ ζεύγους τῶν μοναχῶν Ἀνδρονίκου καὶ Ἀθανασίας, τῶν κατὰ κόσμον Ἀλεξάνδρου Μωραϊτίδη καὶ Βασιλικῆς Φουλάκη.

Οἱ ἱερεῖς μετὰ τοῦ ἱεροψάλτου καὶ τοῦ ἐκκλησιάσματος, ἐν κατανύξει, ἔψαλαν καὶ εὐχήθηκαν τὸ  α ἰ ω ν ί α  ἡ  μ ν ή μ η  αὐτῶν.

K. Σπ. Τ.

ΖΥΡΑΝΝΑ ΖΑΤΈΛΗ: «ΦΑΛΑΚΡΆ ΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΩΡΙΣ ΤΟΝΟΥΣ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΑ»

 

Ζυράννα Ζατέλη: «φαλακρὰ τὰ γράμματα χωρὶς τόνους καὶ πνεύματα»

Ζυράννα Ζατέλη. 
ἀκρυκικὸ σὲ χαρτί.
Ἔργο (2024) Κώστα Ντιό

Σὲ ἐρώτηση τῆς δημοσιογράφου Δήμητρας Καραγιάννη ‒σὲ λογοτεχνικὸ συνέδριο τοῦ περιοδικοῦ «Παρέμβαση», στὴν Κοζάνη, στὶς 6 Ὀκτ. 2024‒,σχετικὰ μὲ τὸ ζήτημα τῆς χρήσης τῆς ἱστορικῆς ὀρθογραφίας, τοῦ πολυτονικοῦ δηλ., ἡ συγγραφέας Ζυράννα Ζατέλη ἀπάντησε:

«Εἶναι θέμα αἰσθητικῆς. Ὅταν πρωτοδιάβασα βιβλίο σὲ μονοτονικὸ μοῦ φάνηκαν σὰν φαλακρὰ τὰ γράμματα. Δυσκολεύτηκα νὰ τὸ διαβάσω. Οἱ πιὸ γρήγορες οἱ πιὸ πρόχειρες σημειώσεις ποὺ κάνω εἶναι μὲ πνεύματα καὶ τόνους. Δὲν θέλω αὐτὸ νὰ τὸ ἀπαρνηθῶ. Γιατί; Μὲ ὑποχρεώνει κανείς;

Βεβαίως εἶναι ἕνας παραπάνω βάσανο γιὰ τὸν ἐκδότη· γιατὶ ἐγὼ δὲν δίνω δισκέτα. Δίνω χειρόγραφα καὶ τὰ ἀντιγράφουν. Ὑπῆρχε μιὰ καλὴ ἀντιγράφος· ἐξαιρετική, ἡ ὁποία ἦταν παλαιότερη καὶ ἤξερε πολυτονικό. Μετὰ ἦλθε μία κοπελλίτσα ποὺ δὲν ἤξερε. Ἔβαζε στὸ «ἕνας» ψιλὴ καὶ ὀξεία! Ἀλλά, ἔμαθε.

Εἶναι, λοιπόν, ἕνας παραπάνω μπελᾶς γιὰ τὸν ἐκδότη μου, ἀλλὰ εἶναι ἡ χαρά μου αὐτή, καὶ τὸ κέφι μου. Ἔτσι θέλω νὰ εἶμαι. Γιατὶ ὄχι;

Δὲν ἔχω ὑπολογιστὴ ὄχι γιατὶ εἶμαι κατὰ τῆς τεχνολογίας. Ἴσα-ἴσα πιστεύω ὅτι ἡ τεχνολογία σὲ κάποιους τομεῖς εἶναι πραγματικὴ ἐπανάσταση.

Μὴν μοῦ ἀφαιρέσετε τὴ γραφομηχανή, τὸ χαρτί, τὸ μολύβι· γιατὶ θὰ βρεθῶ σὲ κενὸ ἀέρος.

Ἂν κάποτε θελήσω νὰ ἀποκτήσω ὑπολογιστή· ὄχι γιὰ νὰ γράφω, γιὰ ἄλλους λόγους, θὰ τὸ κάνω. Δὲν ἔχω κώλυμα. Ἔχω ὅμως κάποιες αἰσθητικὲς προτιμήσεις. Μοῦ ἀρέσει νὰ γράφω στὸ χέρι.

Δακτυλόγραφο τῆς Ζ. Ζατέλη
μὲ τὶς ἀπόψεις της 
περὶ τοῦ πολυτονικοῦ.
Ἀπό: http://www.
polytoniko.org/
apops.php?newlang
Ἀθήνα, 13 Αὐγούστου 2006.

Γράφω καὶ στὴ γραφομηχανή μου. Ἔχω μιὰ χαλκέντερη Olympia. Mοῦ τὴν χάρισε τὸ ἑλληνικὸ προξενεῖο στὸ Βερολίνο. τὸ 1996. Εἶχαν περάσει πιὰ στοὺς ὑπολογιτές. Τὴν εἶχαν 30 χρόνια. Τὴν ἔχω κι ἐγὼ ἀπὸ τὸ 1996. Μιὰ φορὰ μόνο μοῦ κόλλησε. Τὴν πῆγα στὴν Ἀριστείδου. Ὑπῆρχαν ἐκεῖ ἀκόμη ἄνθρωποι ποὺ ἔφτιαχναν γραφομηχανές. Μοῦ εἶπε:

— Τέτοιες γραφομηχανὲς δὲν ξαναβγαίνουν. Ἂν κάποτε θελήσετε νὰ τὴν δώσετε τὴν παίρνω.

Τοῦ ἀπάντησα:

— Ὄχι, τὴν θέλω γιὰ τὸν ἑαυτό μου!

Ἔχω χειροκίνητες, ἀλλὰ αὐτὴ εἶναι ἠλεκτρική· ἀλλὰ μὲ ταινία· καὶ τὴν ἀγαπῶ πολύ. Τὶς ταινίες πρέπει νὰ τὶς παραγγέλνω πιὰ ἀπὸ τὴ Γερμανία. Ἀλλά, παραγγέλνω μεταξωτές, οἱ ὁποῖες ἔχουν μακρὰ διάρκεια ζωῆς».