ΚΟΙΝΟΤΗΣ ΒΡΑΓΚΙΑΝΩΝ 1915*

Μὲ βάση τὸν Νόμο ΔΖΝ΄ «Περὶ Δήμων καὶ Κοινοτήτων» τοῦ 1912 (ΦΕΚ 58/14.2 1912), ‒πρωτοβουλία τῆς τότε Κυβέρνησης Βενιζέλου, γιὰ μιὰ νέα Διοικητικὴ διαίρεση τῆς Ἑλλάδος‒ τὰ Μεγάλα Βραγγιανὰ ἀποσπάσθηκαν ἀπὸ τὸν μέχρι τότε ἑνιαῖο Δῆμο Ἀγράφων καὶ ἀποτέλεσαν τὴν κοινότητα «Βραγκιανῶν». Ἔτσι, στὸν Ὁδηγὸ Ἑλλάδος τοῦ Νικολάου Γ. Ἰγγλέση τοῦ 1915, σ. 1107,  ἡ Κοινότης καταχωρίζεται ὡς «Βραγκιανά», τοῦ ν. Αἰτωλοακαρνανίας τῆς Ἐπαρχίας Εὐρυτανίας, μὲ πληθυσμὸ 681 κατοίκων. Στὴν καταχώριση τῆς Κοινότητας δημοσιεύονται ὀνομαστικὰ ὁ τότε πρόεδρος, Ἀλέξανδρος Ἀλεξάκης καθὼς καὶ ὁ τότε ἐφημέριος τῆς ἐνορίας Βραγγιανῶν, π. Χρῆστος Στοῦμπος. Ὁ Ἀλέξανδρος ἢ Ἀλέξιος ἢ Ἀλέξης ἢ Ἀλεξούλης  Ἀλεξάκης ἢ Ἀλεξίου (Μεγ. Βραγγιανὰ 1845-1934) διετέλεσε Πάρεδρος Βραγγιανῶν ἀπὸ τὸ 1900  καὶ γιὰ ἀρκετὰ χρόνια. Παλαιότερα, στὰ 1868-9 εἶχε συμβάλλει ἀποφασιστικὰ στὴ χειροτονία τοῦ Χρήστου Στούμπου († Μ. Βραγγιανά, 2 Φεβρ. 1917) ὡς ἐφημερίου καὶ τὴν τοποθέτησή του στὴ ἐνορία Βραγγιανῶν (πληροφορία ἀπὸ τὸν Νικ. Γ. Ἀλεξάκη).

Ὁ Θεόδωρος Παρθένης τοῦ Παναγιώτου
καὶ 

καὶ η σύζυγός του Χαρίκλεια 

στὴν εἴσοδο τοῦ μύλου. 

Πολιοῦχος ναὸς καταγράφεται αὐτὸς τοῦ Ἁγίου Γεωργίου. Ἐπίσης καταγράφονται τὰ δύο καφενεῖα τοῦ χωριοῦ: τοῦ Θεόδωρου Τσιώλη (πατέρας τοῦ ἀειμνήστου παλαιοῦ προέδρου τῆς Κοινότητος Χρήστου Θ. Τσιώλη) καὶ τοῦ Χρήστου Χρήστου τοῦ γνωστοῦ μὲ τὸ παρωνύμιο «Μαστρομῆτρος». Τέλος, στὸν Ὁδηγὸ αὐτὸν τοῦ 1915 δημοσιεύονται τὰ ὀνόματα τῶν μυλωνάδων τῆς Κοινότητος: Ἀνδρώνης  Θέος (Βαλάρι), Ἀντωνίου Χρῆστος (Κουστέσα), Παρθένης Βασίλειος (στὴ θέση "Καρούτα" κοντὰ στὸν συνοικισμὸ «Παρθενέϊκα»), Χαλιμούρδας  Δημήτριος (Βαλάρι) καὶ Παρθένης Παναγιώτης (κοντὰ στὸ συνοικισμὸ Δένδρος, στὴ θέση "Βαγγελίνα" στὸν δρόμο πρὸς τὸ  χωριὸ Τρίδενδρο (τέως Βελισδόνι). Ὁ μύλος αὐτὸς λειτουργοῦσε μέχρι τῆς ἀρχὲς τῆς δεκαετίας τοῦ ’80 μὲ μυλωνᾶ τὸ γιὸ τοῦ Παναγιώτη, τὸν Θεόδωρο Παν. Παρθένη (1906-1999) καὶ τὴ σύζυγό του Χαρίκλεια Γκάτση –Παρθένη (1911-2003).

Ἡ οἰκία Θεόδωρου Π. Παρθένη
κοντὰ στὸν συνοικισμὸ Δένδρος 
Βραγγιανῶν
καὶ λίγο πιὸ κάτω ὁ ὑδρόμυλος
 

Δημοσιεύουμε τὸν κατάλογο μὲ τὶς καταχωρήσεις γιὰ τὰ Βραγγιανὰ ὅπως ἀκριβῶς δημοσιεύτηκαν στὸν Ὁδηγὸ Ἰγγλέση τοῦ 1915. Παρατηροῦμε τὴν παλαιὰ γραφὴ τοῦ χωριοῦ μὲ «ΓΚ». Στὶς γωνιώδεις ἀγκύλες δικές μας προσθῆκες-διορθώσεις.

 

ΒΡΑΓΚΙΑΝΗ<Α> (κ. 681)

Πρόεδρος: Ἀλέξανδρος Ἀλεξάκης, σύμβουλοι τακτικοὶ 5, ἀναπληρωματικοὶ 3.  Ἀπεσπάσθη ἐκ τοῦ τέως δήμου Ἀγράφων (Εὐρυτανίας)

Ναοί: Ἅγιος Γεώργιος

Ἱερεύς: Στοῦμπος Χρ.<ῆστος>

ΚΑΦΕΙΑ <ΚΑΦΕΝΕΙΑ>

Τσό<ιώ>λης Θ.<εόδωρος>- Χρήστου Χρ.<ῆστος>

ΜΥΛΩΘΡΟΙ <ΜΥΛΩΝΑΔΕΣ>

Ἀνδρώνης Θέος

Ἀντωνίου Χρ.<ῆστος>

Παρθένης Β.<ασίλειος>  

Παρθένης Παναγ.<ιώτης>

Χασιαμπούρδας <Χαλιμούρδας>  Δημ. <ήτριος>                                                                          

* Εὐχαριστίες πολλὲς γιὰ τὴ βοήθειά τους στὴν τεκμηριώση: στὸν Γιάννη Μάκκα ἀπὸ τὴν Μύρεσι τῶν Ἀγράφων καθὼς καὶ στὸν ἐκπαιδευτικὸ Νίκο Ἀλεξάκη, καὶ τὸν νῦν ἐπίτροπο τῆς ἐνορίας Μεγ. Βραγγιανῶν Ἀριστείδη Θ. Τσιώλη. Οἱ φωτογραφίες εἶναι ἀπὸ τὸ ἀρχεῖο φωτογραφιῶν  τοῦ ἀειμνήστου Σπύρου Ἀριστ. Τσιώλη († 15. 1. 2013). 

                                                              Κωνσταντῖνος Σπ. Τσιώλης

Σημ.: πρώτη ἔντυπη δημοσίευση στὴν ἐφημ. ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΒΡΑΓΓΙΑΝΑ, φ. 89, Ἰαν.-Φεβρ.-Μάρτ 2022, σ. 5.