Ἑλληνομουσεῖον (τό). Ὀνομασία διδομένη πολλαχοῦ, ἐπὶ Τουρκοκρατίας, εἰς τὰ σχολεῖα ἀνωτέρων πως σπουδῶν. Περί «κοινῶν ἑλληνομουσείων ἐπ᾿ ὠφελείᾳ τοῦ γένους κοινῇ» γίνεται λόγος καὶ ἐν σιγιλλίῳ τοῦ Οἰκουμενικοῦ πατριάρχου Γρηγορίου Ε', ἐκδοθέντι κατ᾿ Αὔγουστον τοῦ 1819.


Σ᾿ αὐτὸν τὸν διαδικτυακὸ χῶρο, ποὺ ἀπευθύνεται στοὺς φίλους τῆς χώρας τῶν Ἀγράφων, φιλοξενοῦνται κείμενα, ἄρθρα, μελέτες, ἀνακοινώσεις, βιβλία εἰκόνες, ταινίες ποὺ ἀφοροῦν ἢ παραπέμπουν στὴν ἱστορία, τὸν πολιτισμό, τὶς παραδόσεις, τὸ φυσικὸ περιβάλλον τοῦ ἱστορικοῦ χώρου τῶν Ἀγράφων, ὅπως αὐτὸς ἦταν γνωστὸς στὴν ὕστερη βυζαντινὴ ἀλλὰ καὶ μεταβυζαντινὴ ἐποχή. Σκοπὸς τῆς δημιουργίας του εἶναι νὰ γίνουν γνωστὰ καὶ νὰ ἀναδειχθοῦν, κατὰ τὰς δυνάμεις ἡμῶν, ὅλα ἐκεῖνα τά ‒ἀνὰ τοὺς αἰῶνες‒ ἰδιαίτερα χαρακτηριστικὰ γνωρίσματα τοῦ τόπου μας καὶ τῶν ἀνθρώπων του.

Πέμπτη 2 Ιανουαρίου 2020

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ((1851- 3 Ἰαν. 1911)


Ἡ δόξα τῆς νεωτέρας ἑλληνικῆς Φιλολογίας
 
Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης
Σχέδιο (2019) Κώστα Ρώιμπα
Κατὰ τὸν Ἀλέξανδρο Μωραϊτίδη (1850-1929), ὁ τριτεξάδελφός του Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης πέθανε τὰ μεσάνυχτα τῆς 2ας πρὸς 3ην Ἰανουαρίου 1911, στὴ Σκιάθο, σὲ ἡλικία 60 ἐτῶν. Ὁ Δήμαρχος Σκιάθου Φιλοκλῆς Γεωργιάδης (1845-1936) τηλεγραφεῖ τὸ γεγονὸς στὸν Ἀλέξανδρο Μωραϊτίδη στὴν Ἀθήνα.
Ὁ Φιλοκλῆς Γεωργιάδης, μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Βάβδο τῆς Χαλκιδικῆς καὶ ἀπώτερη καταγωγὴ ἀπὸ τὴν Ἤπειρο, καὶ ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης εἶχαν συγγενικὴ σχέση μὲ τὴν Ἀγραφιώτικης καταγωγῆς οἰκογένεια, Φραγκίστα: ὁ Γεωργιάδης εἶχε ὡς σύζυγο τὴν Μαρίκα Φραγκίστα καὶ ὁ Παπαδιαμάντης ἦταν συγγενὴς μὲ τὸν Νικόλαο Φραγκίστα, ὁ ὁποῖος εἶχε νυμφευθεῖ τὴν ἀνεψιὰ τοῦ Παπαδιαμάντη, τὴν Ἀρετὴ Κ. Μαυρογιαλῆ.
Μέσω τοῦ Μωραϊτίδη πληροφορεῖται τὸ γεγονὸς τῆς κοιμήσεως τοῦ Παπαδιαμάντη ὁ ἀνώνυμος συντάκτης τῆς ἐφημερίδος «Ἀθῆναι», ὁ ὁποῖος δημοσιεύει, στὸ φύλλο τῆς 4ης Ἰανουαρίου 1911, στὴν 2η σελίδα, μικρὴ νεκρολογία μὲ τίτλο «Ὁ θάνατος τοῦ Παπαδιαμάντη»:
Ἐφ. Ἀθῆναι, φ. 2974/4.1.1911, σ. 2.




Ὁ θάνατος τοῦ Α. Παπαδιαμάντη*
πως ἥσυχα-ἥσυχα ἔζησεν εἰς τὰς Ἀθήνας ὅπου ἐζήτει νὰ ζῇ λησμονημένος, καὶ ὅπου ὁμολογουμένως ἐλησμονήθη ἀστοργότατα, οὕτω ἀπέθανεν ἥσυχα-ἥσυχα εἰς τὴν γεννέτειράν του Σκίαθον εἰς τὴν ὁποίαν ἐπόθησεν νὰ τελευτήσῃ, ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης, μία πραγματικὴ δόξα τῆς νεωτέρας ἑλληνικῆς Φιλολογίας. Ὁ Παπαδιαμάντης γεννηθεὶς ἐν Σκιάθῳ τὸν Μάρτιον τοὺ 1851 ἀνετράφη ὑπὸ τοῦ ἱερέως πατρός του μὲ τὴν χριστιανικὴν μόρφωσιν τῶν παλαιῶν καιρῶν, ἡ ὁποία ἀνέπτυσσε τὴν ἀληθινὴν φιλοσοφίαν ἐπὶ τῶν ἐγκοσμίων. Εὐλαβὴς φιλόσοφος ἐσπούδασε προαγόμενος εἰς τὰ γράμματα ἀπὸ τῆς Σκιάθου εἰς Σκόπελον, ἐκεῖθεν εἰς Χαλκίδα καὶ τέλος εἰς Ἀθήνας εἰς τὴν Φιλοσοφικὴν Σχολήν, τῆς ὁποίας δὲν ἐπεζήτησε νὰ περιβληθῇ διὰ διπλώματος. Ἀποδυθεὶς εἰς τὴν φιλολογικὴν βιοπάλην μὲ τὰ μεγάλα πνευματικὰ ἐφόδια τῆς ἐμπνεύσεως, τῆς μελέτης καὶ τῆς πείρας ἔγραψε πολλά, ἔγραψε καλά, ἐφιλοτέχνησε μικρὰ ἀριστουργήματα, χωρὶς νὰ ζητήσῃ νὰ καρπωθῇ ἐξ αὐτῶν ὡς βιομήχανος. Ἔζησε τὰς ἡμέρας του ὠς φιλόσοφος μεταξὺ τῶν φίλων, καὶ τὰς νύκτας ὡς εὐλαβῆς ψάλτης ἐξωκκλησίων καὶ ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ ὡς ψάλτης τοῦ Ἁγίου Ἐλισσαίου μικροῦ ἰδιωτικοῦ ναϊδρίου παρὰ τὴν Παλαιὰν Ἀγοράν.
Περὶ τὰς δυσμὰς τοῦ βίου ἐπόθησε τὴν γεννέτειραν, καὶ ἐπανῆλθεν ἀσθενὴς εἰς αὐτήν. Τὰ Χριστούγεννα κατέπεσεν ὁριστικῶς. Ἡ δύσπνοια τὸν ἔπνιγεν. Ὁ θάνατος γοργῶς προσήγγιζεν. Ὅταν ἡ εἴδησις τῆς ἀσθενείας του ἐγνώσθη εἰς τὰς Ἀθήνας, κατὰ τὴν παραμονὴν τῆς πρωτοχρονιᾶς ἐψάλη παράκλησις μετὰ τὴν ἀγρυπνίαν τοῦ Ἁγίου Ἐλισσαίου.
Χθὲς ὅμως ὁ συναθλητὴς καὶ συμπολίτης του κ. Ἀλέξανδρος Μωραϊτίδης ἔλαβε τηλεγράφημα τοῦ δημάρχου Σκιάθου, διὰ τοῦ ὁποίου ἠγγέλλετο ὅτι ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιάμαντης ἀπέθανε καὶ ἐκηδεύθη δημοτικῇ δαπάνῃ.
Πόσα καὶ πόσα θὰ γραφοῦν διὰ τὸ ἔργον του κατὰ τὴν ζωὴν τοῦ τόσον λησμονηθέντος λογογράφου....
3 Ἰανουαρίου 2020
Κωνσταντῖνος Σπ. Τσιώλης

1 σχόλιο:

  1. Πέρα ἀπὸ ἡμερομηνίες στέκει ἡ Μορφὴ τοῦ ἀειφανέσττου ΠπΔ. Τῆς ἐλπίδος τοῦ Νέου Ἑλληνισμοῦ. Μὲ τὴν εὐχή του πάντα...π.κ

    ΑπάντησηΔιαγραφή